PLLuM już w Częstochowie. Pierwszy samorząd wdraża polską sztuczną inteligencję

Na rynku dostępnych jest wiele dużych modeli językowych (LLMs), które nie tylko działają w aplikacjach typu ChatGPT, Copilot, Gemini czy Meta, ale również które każdy może zintegrować ze swoimi własnymi aplikacjami. Nie da się ich "pobrać" i zawsze działają w chmurze na serwerach dostawcy (np. OpenAI, Microsoft czy Google). Choć te modele dają się konfigurować i na pozór całkiem nieźle rozumieją zawiłości języka polskiego, to jednak polski rząd wybrał rozwój własnej sztucznej inteligencji do zastosowań urzędowych, biznesowych, edukacyjnych i użytkowych, np. w aplikacji mObywatel. Dlaczego?

Własna sztuczna inteligencja przyniesie Polsce wiele korzyści - wymieńmy dwie najważniejsze. Po pierwsze, zapewnimy tym sobie cyfrową suwerenność. Polska nie będzie musiała płacić amerykańskim korporacjom za korzystanie z ich infrastruktury. Po drugie, wytrenowana na polskich danych AI (choć tu bardziej pasuje skrót "SI") lepiej rozumie zawiłości naszego języka oraz lokalną specyfikę.

Polska sztuczna inteligencja nosi nazwę PLLuM (Polish Large Language Model), a za jej stworzenie odpowiadają Politechnika Wrocławska, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK), Instytut Podstaw Informatyki PAN, Ośrodek Przetwarzania Informacji - Państwowy Instytut Badawczy (OPI PIB), Uniwersytet Łódzki oraz Instytut Slawistyki PAN.

Model, a w zasadzie rodzina modeli językowych, powstała w 2024 roku i jest stale rozwijana oraz finansowana ze środków publicznych. Jako otwarty model PLLuM jest kierowany zarówno do sektora publicznego, jak i prywatnego. A teraz nasz rodzimy LLM doczekał się pierwszej "produkcyjnej" implementacji.

Jak poinformowało Ministerstwo Cyfryzacji, we wtorek 12 sierpnia 2025 został podpisany list intencyjny, który oficjalnie "rozpoczyna współpracę nad pilotażem polskiego modelu językowego PLLuM w administracji samorządowej". Dokument podpisali minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski oraz prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk.

"Częstochowa przechodzi do historii jako pierwszy samorząd w Polsce, który oficjalnie wdroży polski model językowy PLLuM do codziennej pracy administracji" - ogłosiła Polska Akademia Nauk. Ministerstwo Cyfryzacji pomaga urzędowi miasta wybrać odpowiednią wersję modelu oraz ją zaimplementować, a także dzieli się najlepszymi praktykami i spostrzeżeniami. Model, będący w użyciu, będzie stale udoskonalany podobnie jak inne czołowe systemy AI korzystające z uczenia maszynowego (machine learningu).

Polska sztuczna inteligencja będzie wspomagać codzienną pracę urzędników, m.in. umożliwiając im szybsze przetwarzanie pism urzędowych, streszczanie długich dokumentów i analizowanie zapytań od mieszkańców. "PLLuM trenowany był głównie na polskich danych, co zapewnia mu lepsze rozumienie specyfiki naszego języka oraz wbudowane zabezpieczenia przed generowaniem szkodliwych treści. To szczególnie istotne w administracji publicznej, gdzie liczy się precyzja i bezpieczeństwo" - dodaje PAN.

"Wdrożenie sztucznej inteligencji to jeden z filarów transformacji cyfrowej w administracji publicznej. Dzięki PLLuM możliwe będzie automatyzowanie wielu zadań urzędowych, usprawnienie komunikacji z obywatelami, a także uproszczenie wewnętrznych procesów biurokratycznych" - skomentował wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.

Co istotne, PLLuM jest dostępny dla każdego i można z nim porozmawiać podobnie jak z ChatemGPT. Czatbot nosi nazwę PLLuM Chat i jest dostępny online. A jako że jest to otwarty model, to można go również pobrać z platformy Hugging Face i wykorzystać w swoich własnych aplikacjach, także w trybie offline, dzięki czemu nie trzeba przesyłać danych na serwer.