Naukowcy zbadali tajemniczą czaszkę z greckiej jaskini. Odkrycie zdumiewa

Jaskinia Petralona znajduje się ok. 35 km od miasta Saloniki w Grecji. To bardzo ciekawa formacja krasowo. Już sama identyfikacja jurajskiej jaskini wzbudziła spore emocje, ponieważ doszło do niej przypadkiem, a wnętrze okazało się niezwykle zasobne w stalaktyty, stalagmity i skamieniałości, co przyciągnęło badaczy - głównie geologów i paleontologów.

Zaledwie rok od ujawnienia jaskini znaleziono tam prawdziwy historyczny skarb - niesamowicie wyglądającą ludzką czaszkę, uznaną za jedno z najważniejszych znalezisk w kontekście ewolucji człowieka w Europie. Natrafił na nią jeden z mieszkańców pobliskiej wioski. Christos Sariannidis zobaczył ją "przyklejoną" na jednej ze ścian, uwięzioną pod naciekiem skalnym. Szczątkom brakowało dolnej szczęki i były pokryte kalcytem. Salę, w której czaszka została odnaleziona, nazwano "mauzoleum". Wkrótce wokół odkrycia rozgorzała potężna debata, która ciągnęła się latami, wzbudzając skrajne emocje. Teraz naukowcy ogłosili, że mają nowe ustalenia na temat zagadkowego odkrycia.

Odkryta w 1960 r. czaszka z Petralony od dekad budzi kontrowersje i zainteresowanie naukowców ze względu na nietypowe cechy morfologiczne - należy do rodzaju Homo, ale nie przypomina ani neandertalczyków, ani współczesnych ludzi. Według niektórych badaczy szczątki prezentują stadium pośrednie między Homo erectus a Homo neanderthalensis. Część naukowców skłania się ku klasyfikowaniu czaszki jako należącej do Homo heidelbergensis. Kolejnym powodem debat było problematyczne datowanie czaszki. Badacz Aris Pulianos pierwotnie datował czaszkę na ok. 700 tys. lat. Szacunki różnych naukowców wahały się jednak, wskazując nawet na "zaledwie" 170 tys. lat.

Teraz w badania zaangażował się zespół z Institut de Paléontologie Humaine. Specjaliści zastosowali metodę uranowo-torową na kalcycie z czaszki, co pozwoliło im określić moment rozpoczęcia procesu tworzenia się warstw mineralnych. Dzięki temu choć jedna zagadka niezwykłych szczątków została rozwiązana. Badacze podali wyniki dotyczące kalcytu: 286000 ± 9000 lat, "co daje minimalny wiek czaszki z Petralony wynoszący 277 tys. lat (przy 95 proc. pewności)", podkreślili.

Jak sugeruje Justin Jackson z zespołu Science X, jeśli czaszka była początkowo sucha lub osłonięta, mogła spoczywać w jaskini dłużej, gdyż wykorzystana do analizy metoda datowania wskazuje jedynie moment rozpoczęcia formowania się kalcytu w wyniku kontaktu z wilgocią i parowaniem. Dzięki pobraniu innych próbek z jaskini uzyskano zakres do ok. 500 tys. lat temu. Ponadto analiza tych próbek pozwoliła obalić teorię o tym, że wiek czaszki jest zbieżny z wiekiem miejsca jej znalezienia.

- Inne nacieki i naloty kalcytowe pobrano w trzech głównych miejscach jaskini; wśród nich próbki pochodziły z "mauzoleum", gdzie rzekomo znaleziono czaszkę przytwierdzoną do ściany. Dane pokazują, że kalcyt pokrywający czaszkę nie jest współczesny kalcytowi ze ściany "mauzoleum", wbrew temu, co wcześniej sądzono - wyjaśniają badacze.

Zdaniem badaczy, nowe wyniki analiz wspierają hipotezę, że w Europie w środkowym plejstocenie współistniały różne grupy homininów, np. wspomniany H. heidelbergensis w szerszym znaczeniu.

- Z morfologicznego punktu widzenia homininy z Petralony należą do odrębnej i bardziej prymitywnej grupy niż Homo sapiens i neandertalczycy, a nowe oszacowanie wieku dostarcza dalszych dowodów na współistnienie tej populacji wraz z ewoluującą linią neandertalczyków w późnym środkowym plejstocenie Europy - wyjaśniają naukowcy w publikacji na łamach "Journal of Human Evolution".