Nietypowe zachowanie El Niño i La Niña. Naukowcy znaleźli powód

El Niño i La Niña oraz związane z nimi anomalie pogodowe mogą być jeszcze bardziej złożone, niż dotychczas uważano. Naukowcy przeanalizowali odchylenia od typowych schematów zjawisk i odkryli, co ma na nie szczególny wpływ. To stawia pod znakiem zapytania sposób prognozowania i planowania sezonowego.

Odbiegające od normy wzorce faz ENSO zastanawiają naukowców. Zbadali, co wpływa na zmiany zachowania El Niño i La Niña. Zdj. ilustracyjne.
Odbiegające od normy wzorce faz ENSO zastanawiają naukowców. Zbadali, co wpływa na zmiany zachowania El Niño i La Niña. Zdj. ilustracyjne.VICTOR de SCHWANBERG/Science Photo Library/East NewsEast News

El Niño i La Niña zmieniają pogodę. Naukowcy badają te zjawiska

El Niño i La Niña to zjawiska, które potrafią nieźle namieszać w pogodzie i wywołać skrajne warunki. W ostatnim czasie intensywnie można było odczuć skutki El Niño, które przyniosło ogromne upały, susze, a także katastrofalne burze i powodzie. Po ustąpieniu tego zjawiska przyszło kolejne - teraz rządzi właśnie La Niña, która jednak prawdopodobnie szybko zakończy swe władanie. Naukowcy cały czas analizują te zjawiska.

El Niño związane jest z ponadprzeciętnie wysokimi temperaturami na powierzchni wody w strefie równikowej Oceanu Spokojnego, a La Niña jest jego przeciwieństwem i wyróżnia się wyjątkowo niskimi temperaturami na powierzchni wody. W grę wchodzi tu też ciśnienie oraz siła i kierunek, w którym wieją pasaty. Choć oba te zjawiska mają odróżniające je cechy charakterystyczne, to czasami zdarza się, że dochodzi do pewnych odchyleń - historia zna bardzo atypowe lata El Niño i La Niña. Teraz badacze ogłosili, że znaleźli coś, co może wyjaśniać taki stan rzeczy. Jak to wpłynie na przyszłe prognozy?

Rzeki atmosferyczne, El Niño i La Niña. Wpływ na cały świat

Naukowcy z Instytutu Oceanograficznego Scrippsów na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego zbadali, czemu zwyczajowe schematy El Niño i La Niña niekiedy tak bardzo odbiegają od standardu. Przeanalizowali dane pomiarowe zbierane przez ponad 70 lat, aby porównać wzorce. Zauważyli wiele odstępstw. Można tu wymienić sytuacje takie jak w roku 2023, kiedy to La Niña przyniosła wyjątkowo mokre warunki w południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych, albo rok 2015, kiedy El Niño był znacznie bardziej suchy, niż oczekiwano.

Nowe badania wykazały, że to znane z przynoszenia nawalnych opadów rzeki atmosferyczne (AR) mogą wyjaśniać nietypowe lata tych zjawisk. AR to wąskie wstęgi powietrza, które odpowiedzialne są za transportowanie ogromnych ilości pary wodnej z rejonów tropikalnych. Gdy dotrą do lądu, mogą powodowaćpowodzie i sprzyjać tworzeniu się osuwisk. 

Zdaniem badaczy, atmosferyczne rzeki mogą też przeważać nad wpływem El Niño i La Niña na roczne sumy opadów w Stanach Zjednoczonych. To jednak nie wszystko, bo AR i fazy oscylacji mają globalny wpływ na klimat. AR niejednokrotnie prowadziły do nawalnych opadów w różnych punktach na Ziemi, również w Europie. Niektóre hipotezy wskazują, że zjawiska, które są częścią ENSO (El Niño-Oscylacja Południowa) mają pewne oddziaływanie również na Europę.

Problem z prognozowaniem pogody. Zmieniają się typowe wzorce El Niño i La Niña

Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie "Climate Dynamics", którymi kierowała Rosa Luna-Niño sugerują, że nie można całkowicie polegać na prognozach opartych na El Niño i La Niña do planowania sezonowego, ponieważ rzeki atmosferyczne mogą znacząco zmieniać przewidywane wzorce opadów. To może spowodować, że lata, w których występują zjawiska ENSO, jeszcze bardziej odbiegną od swoich typowych schematów.

- Wraz z ewolucją zmian klimatycznych anomalie opadów sezonowych mogą stać się trudniejsze do przewidzenia, ponieważ przewiduje się, że AR będą w coraz większym stopniu przyczyniać się do całkowitych rocznych opadów - wskazują badacze.

Naukowcy planują połączyć prognozy sezonowe oparte na ENSO (El Niño-Oscylacja Południowa) z krótkoterminowymi predykcjami, które uwzględniają występowanie rzek atmosferycznych, aby poprawić dokładność badań. Takie ustalenia mogą wesprzeć lepsze planowanie gospodarowania zasobami oraz zwiększenie bezpieczeństwa.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!

Jak ugotować idealne jajko? Naukowcy opracowali przepis© 2025 Associated Press
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?