Odkrycia z pola bitwy pod Dubienką. Konserwator podał szczegóły
Nowe odkrycia w gminie Dubienka (woj. lubelskie) rzucają światło na przebieg bitwy polsko-rosyjskiej z 1792 roku. Eksperci podkreślają, że takie znaleziska pomagają określić lokalizację poszczególnych wydarzeń oraz lepiej zrozumieć ich historyczny kontekst. Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków podał szczegóły na temat odkrycia.

Odkrycie w woj. lubelskim. Pozostałości z bitwy pod Dubienką
W woj. lubelskim we wsi Uchańka w gminie Dubienka doszło do odkrycia obiektów związanych z ważnymi wydarzeniami w historii Polski. Odnaleziono pozostałości po starciach Polaków z Rosjanami podczas wojny w obronie Konstytucji 3 maja.
- Niezwykle rzadko zdarza się, aby znalezisko archeologiczne - nawet tak niepozorne, jak opisane poniżej - w tak wyraźny sposób korespondowało z relacjami utrwalonymi w źródłach pisanych. W tym przypadku właśnie tak się stało - pisze Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Lubelskie. Odkrycia z czasów wojny polsko-rosyjskiej
Najnowsze odkrycia dotyczą bitwy pod Dubienką, która miała miejsce w lipcu 1792 w czasie wojny polsko-rosyjskiej. Na znaleziska, które pomogły ustalić dokładne miejsce ostatniego epizodu bitwy (z 18 na 19 lipca 1792 r.), trafiła "grupa eksploratorów współpracująca z archeologami, z Fundacji Historycznej Lubelszczyzna", podaje LWKZ.
- Odkrycie, o którym mowa, stanowi namacalne potwierdzenie wydarzenia dobrze znanego z opracowań historycznych i związanego z bitwą pod Dubienką (18 lipca 1792 r.). Jednocześnie dowodzi, że dzięki poszukiwaniom archeologicznym - zarówno profesjonalnym, jak i amatorskim - możemy nie tylko pozyskiwać nowe artefakty, lecz także weryfikować i uzupełniać relacje źródłowe. Co więcej, pozwala to lepiej "osadzić" wydarzenia w przestrzeni - nie tylko czasowej, lecz także geograficznej - nadając im głębszy kontekst historyczny - podaje Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Kule armatnie, monety i niepozorny brązowy guzik z numerem 5
Poszukiwania na podstawie pozwolenia konserwatorskiego prowadzono poza bezpośrednim obszarem głównego starcia, wykorzystując wykrywacze metali. Jak podaje źródło, polskie oddziały, cofające się nocą z rozkazu gen. Tadeusza Kościuszki przez las w stronę Kumowa, były nieustannie atakowane przez Rosjan. Nowe znaleziska potwierdzają bezpośrednie starcie na tym obszarze. LWKZ wymienia, że odkryto około 20 ołowianych kul muszkietowych, 2 całe pociski (do 6-funtowej armaty) i 1 fragment kuli armatniej, klamry, zespół monet z epoki (często gubili je podczas walki żołnierze) oraz brązowy guzik wojskowy z numerem "5".
- To właśnie ten ostatni artefakt wzbudza radość wśród badaczy bitwy. Jednoznacznie potwierdza, że oddział blokujący drogę i podejmujący walkę należał do 5. Regimentu Pieszego Fizylierów szefostwa Rzewuskiego - podaje LWKZ.
Guzik żołnierza 5. Regimentu Piechoty Fizylierów
Guziki z numerem "5" z 5. Regimentu Pieszego Fizylierów znajdowane są także w innych miejscach bitew z czasów wojny polsko-rosyjskiej z 1792 r. oraz insurekcji kościuszkowskiej z 1794 r. Podobne znalezisko jak to spod Dubienki odkryto też na pobojowisku bitwy pod Zieleńcami (obecnie środkowa Ukraina), stoczonej miesiąc przed starciem pod Uchańką. Nowe znalezisko potwierdza więc mobilność oddziałów oraz ich udział w kluczowych wydarzeniach, podkreśla LWKZ.
- Żołnierze 5. Regimentu Piechoty Fizylierów wyróżniali się charakterystycznym umundurowaniem w dominującym kolorze czarnym, tj. z czarnymi wyłogami, kołnierzami, mankietami i klapami (wg W. Respond, 2018). Strój uzupełniały "złote", czyli w rzeczywistości brązowe guziki. Oddział ten brał udział w wielu ważnych starciach kampanii 1792 r. (pod Boruszkowcami, Zieleńcami, Dubienką) i późniejszych, już insurekcyjnych (m.in. pod Słonimem, Krupczycami, Terespolem i Maciejowicami) - podkreśla Lubelski Wojewódzki Konsewator Zabytków.