Takiego Marsa jeszcze nie widzieliście. Czym jest olbrzymia fioletowa chmura?

Sonda NASA Mars Atmosphere and Volatile Evolution (MAVEN) krąży wokół Marsa, badając jego atmosferę. Sprzęt posiada zestaw specjalnych instrumentów, a jeden z nich pozwala nam ujrzeć to co nie jest dla nas widoczne. MAVEN wykonał zdjęcie Czerwonej Planety w ultrafiolecie, przez co planeta wygląda na zupełnie obcy nam obiekt. Naszym oczom ukazała się również... olbrzymia i tajemnicza chmura unosząca się nad biegunem północnym planety. 

Jak zaznaczają naukowcy, urządzenia sondy pokazują różnego rodzaju gazy i wszelkiego rodzaju interakcje zachodzące w marsjańskiej atmosferze. Jak pisze NASA: "Instrument IUVS mierzy długości fal od 110 do 340 nanometrów, poza widmem widzialnym. Aby te długości fal były widoczne dla ludzkiego oka i łatwiejsze do interpretacji, obrazy są renderowane z różnymi poziomami jasności trzech zakresów długości fal ultrafioletu reprezentowanych jako czerwony, zielony i niebieski".

Dlatego też niewidzialny dla nas ozon widoczny jest na zdjęciach jako fioletowa chmura. "Zwykłe" chmury i mgły wydają się białe lub niebieskie, z kolei powierzchnia staje się brązowa lub zielona "w zależności, od tego, jak obrazy zostały zoptymalizowane w celu zwiększenia kontrastu i pokazania szczegółów".

Oba zdjęcia sonda wykonała w odstępie sześciu miesięcy - pokazują one sezonowe zmiany w marsjańskiej atmosferze. Jedna fotografia stworzona w lipcu 2022 roku przedstawia półkulę południową planety w okresie letnim. Atmosfera Czerwonej Planety wydaje się względnie "czysta", zaś pojedyncze chmury widoczne są nad kanionami Valles Marineris.

Drugie zdjęcie powstało w styczniu 2023 i zostało wykonane po równonocy wiosennej na półkuli północnej. Nad biegunem północnym widoczna jest olbrzymia fioletowa chmura, która wskazuje na gromadzenie się ozonu w marsjańskiej atmosferze. Gaz ten zbiera się podczas zimy w trakcie chłodniejszych nocy. Z kolei wiosną rozprasza się poprzez wchodzenie w interakcje z parą wodą, która powstaje podczas sublimacji lodu polarnego.

Naukowcy planowali, że MAVEN będzie funkcjonował tylko przed dwa lata, jednakże na orbicie Marsa jest już od 2014 roku - jego misja została przedłużona na czas nieokreślony. Celem misji jest analiza górnych warstw marsjańskiej atmosfery, a także jonosfery i badanie interakcji cząstek ze Słońcem i wiatrem słonecznym. Tego typu badania mają ujawnić nam tajemnicę utraty atmosfery przez planetę, co pomoże zagłębić się nam w historię klimatu Czerwonej Planety.