Gdzie można latać dronem, a gdzie jest to zabronione?

Zgodnie z obowiązującym prawem, na terenie Unii Europejskiej oraz w Liechtensteinie, Norwegii i Szwajcarii obowiązują wspólne przepisy dotyczące dronów, czyli bezzałogowych statków powietrznych. W niektórych przypadkach, by móc korzystać z tego rodzaju maszyn, konieczne okazuje się uzyskane stosownego pozwolenia.

Warto w tym momencie przytoczyć trzy kategorie operacji dronami. Mowa tutaj o:

• Kategorii otwartej - to kategoria o niskim ryzyku (nie są wymagane zezwolenia od Urzędu Lotnictwa Cywilnego), dotyczy operacji wykonywanych w zasięgu wzroku pilota z pomocą obserwatora (VLOS) za pomocą dronów o maksymalnej masie startowej poniżej 25 kg w odległości nie większej niż 120 metrów od najbliższego punktu powierzchni ziemi, w przypadku dronów o masie powyżej 250 g lub wyposażonych w kamerę konieczna jest rejestracja w Systemie operatorów SBSP;
• Kategorii szczególnej - to kategoria o średnim ryzyku, w jej przypadku parametry lotu wychodzą poza kategorię otwartą, rzeczone operacje wymagają weryfikacji oraz (w niektórych przypadkach) zezwolenia z Urzędu Lotnictwa Cywilnego, trzeba również dokonać rejestracji operatorów SBSP w systemie;
• Kategorii certyfikowanej - to kategoria o wysokim ryzyku, operacje wykonywane w jej ramach wymagają certyfikacji BSP; w niektórych przypadkach konieczna może być również certyfikacja operatora oraz uzyskanie licencji przez pilota bezzałogowego statku powietrznego.

Na rządowej stronie drony.gov.pl odbywa się bezpłatna rejestracja operatorów Systemów Bezzałogowych Statków Powietrznych. Jak wynika z informacji podanych na portalu Urzędu Lotnictwa Cywilnego, owej rejestracji podlegają operatorzy, którzy wykonują operacje w kategorii otwartej za pomocą dronów powyżej 250 g lub takich, które "w przypadku uderzenia mogą przekazać człowiekowi energię kinetyczną o wartości powyżej 80 dżuli".

Ów obowiązek dotyczy także dronów wyposażonych w czujnik zdolny do zbierania danych osobowych (na przykład kamerę), chyba że są to drony spełniające wymogi stosownej dyrektywy (zabawki). Zarejestrować muszą się również operatorzy maszyn, za których pomocą dokonuje się operacji klasyfikowanych w kategorii szczególnej.

Zgodnie z informacjami opublikowanymi na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego: "Każda osoba chcąca latać dronem o masie 250 gramów lub więcej przed lotem musi przejść szkolenie online oraz zaliczyć test online potwierdzający zdobycie wymaganej wiedzy, są one bezpłatne i dostępne w systemie. Kwalifikacje pilota są ważne przez 5 lat". Żeby zaliczyć liczący 40 pytań wielokrotnego wyboru egzamin, trzeba uzyskać minimum 75% poprawnych odpowiedzi.

Na stronie ULC wymieniono także kompetencje dla kategorii otwartej i szczególnej. W przypadku tej pierwsze są to A1 i A3 (szkolenie i test online) oraz A2, czyli "szkolenie i test online, ukończenie szkolenia praktycznego w trybie samokształcenia, zaliczenie dodatkowego egzaminu teoretycznego prowadzonego przez wyznaczony podmiot". W przypadku kategorii szczególnej konieczne jest przejście szkolenia oraz zdanie egzaminu przeprowadzonego przez podmiot wyznaczony.

W poniedziałek (15 września) w mediach pojawiła się informacja o zneutralizowaniu drona nad Belwederem. Służba Ochrony Państwa zatrzymała i przesłuchała obywatela Ukrainy oraz obywatelkę Białorusi. Obecnie są prowadzone wobec tych osób czynności w kierunku art. 212 ustawy Prawo lotnicze.

Latanie dronem w niedozwolonych miejscach może skończyć się surowymi konsekwencjami. Mowa tutaj o grzywnie w wysokości od 250 zł do nawet 15 tysięcy złotych. W skrajnych przypadkach na osobę, która złamała przepisy, może zostać nałożona kara ograniczenia lub pozbawienia wolności.

Gdzie latanie dronem jest zabronione? Zakaz obowiązuje między innymi nad zgromadzeniami ludzi, krytyczną infrastrukturą (na przykład budynkami rządowymi, elektrowniami czy stacjami kolejowymi), w strefach lotnisk czy nad prywatnymi posesjami. Ograniczenia mogą także obowiązywać w obrębie parków narodowych. Trzeba również wiedzieć, że niedawno wprowadzono przepisy zakazujące lotów dronami przy wschodniej granicy Polski.

Latanie dronami w ramach kategorii otwartej może odbywać się w tak zwanych geostrefach dozwolonych. Tego typu miejsca można sprawdzić na stronie internetowej krajowego organu lotnictwa cywilnego lub w specjalnych aplikacjach. Mowa tutaj na przykład o mapie DroneMap, w której sprawdzimy dostępność przestrzeni powietrznej. Jak wynika z informacji podanych na stronie Urzędu Lotnictwa Cywilnego: "W niektórych przypadkach może być wymagana zgoda zarządzającego daną przestrzenią powietrzną (lub miejscem)".