Fabryka AI powstanie w Poznaniu. Wielka inwestycja w sztuczną inteligencję

EuroHPC, czyli Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie w dziedzinie Obliczeń Wielkiej Skali, wybrało sześć nowych projektów, które dołączą do siedmiu już wcześniej zatwierdzonych, aby stworzyć najnowocześniejsze ośrodki badań i rozwoju sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej. Inicjatywa obejmie łącznie 21 państw członkowskich oraz dwóch państw stowarzyszonych w ramach EuroHPC.

Fabryki AI oczywiście nie będą fabrykami w tradycyjnym tego słowa znaczeniu. Będą one specjalizować się w szkoleniu tych najbardziej złożonych, dużych modeli sztucznej inteligencji. Takie modele wymagają bardzo rozbudowanej infrastruktury obliczeniowej, aby dokonywać przełomowych odkryć w takich dziedzinach jak choćby medycyna, czy szerzej - całej nauce. Będą pomagały również firmom (w szczególności małym i średnim przedsiębiorstwom oraz start-upom) w tworzeniu, rozwijaniu i dostosowywaniu do swoich potrzeb godnych zaufania i etycznych modeli sztucznej inteligencji w Europie.

Dzięki wsparciu ze strony światowej klasy sieci superkomputerów, działających już w Unii Europejskiej, Fabryki AI będą łączyć kluczowe elementy innowacji w obszarze AI: moc obliczeniową, dane oraz wiedzę i umiejętności zatrudnionych tam osób. Nowe Fabryki AI zostaną utworzone w Austrii, Bułgarii, Francji, Niemczech, Polsce i na Słowenii. Całkowita wartość inwestycji wynosi 350 milionów euro, które pochodzić będą zarówno z funduszy Unii Europejskiej, jak i budżetów tych państw.

Polska fabryka PIAST w ramach unijnej inicjatywy powstanie w Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym (PCSC), działającym przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN, które współpracuje z Politechniką Poznańską, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz z regionalnymi klastrami i hubami innowacji, w szczególności z Wielkopolskim Klastrem Teleinformatycznym. Projekt otrzyma dofinansowanie z Komisji Europejskiej w wysokości 50 mln euro (200 mln zł). Te środki powiększą pulę 340 mln zł, które zapewnił Polski Rząd na rozwój Fabryk AI.

- Fabryka Piast ma przyspieszyć zaadaptowanie technologii AI w środowiskach akademickich i przemysłowych, wspomagając tym samym rozwój nauki w aspekcie ludzkiego życia i zdrowia, sektor IT oraz cyberbezpieczeństwo (włącznie z technologią kwantową), technologie kosmiczne i robotykę, zrównoważony rozwój (z którym wiążą się energia, rolnictwo i zmiany klimatyczne), a także sektor publiczny. Wykorzystując zaawansowaną infrastrukturę HPC Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego oraz komputer kwantowy EuroHPC Piast-Q, Fabryka Piast-AI będzie napędzać innowacje, wspierać współpracę i wzmacniać pozycję Polski w europejskim ekosystemie HPC - zarówno kwantowym, jak i AI - czytamy w opisie na stronie instytutu naukowo-badawczego.

Fabryka Piast-AI ma skupić się na dostępności, zrównoważonym rozwoju i współpracy transgranicznej. Ma tworzyć platformę dla najważniejszych rozwiązań w zakresie sztucznej inteligencji, które odpowiedzą na wyzwania społeczne i będą napędzały wzrost gospodarki.

- Przed podpisaniem final agreement z Komisją Europejską na tę inwestycję szczegółów nie znam, ani też nie mogę podać. Oficjalne ogłoszenie tego programu i nowego naboru, odbędzie się w przyszłym tygodniu w przyszłym tygodniu w Krakowie podczas EuroHPC Summit - przekazał w rozmowie z GeekWeekiem Damian Niemir, Kierownik Działu Współpracy i Kontaktów z Otoczeniem PCSS. Zaznaczył, że na porozumienie regulujące wszystkie elementy trzeba będzie zaczekać jeszcze kilka tygodni i dopiero wówczas będziemy znali więcej szczegółów.

W całej inwestycji istotne jest to, że poszczególne instytucje nie będą działały samodzielnie, lecz zostaną połączone w federację, tworząc cały europejski ekosystem AI. Uprzywilejowany dostęp do nich będą miały start-upy działające w obszarze sztucznej inteligencji, co przyczyni się do rozwoju małych i średnich firm. Pierwsze siedem Fabryk AI rozpocznie swoją działalność w kwietniu 2025 roku.

Ogłoszenie kolejnych Fabryk AI to nie koniec projektu. Trzecia runda konkursu zakończy się 2 maja 2025 r. i do tego czasu można składać wnioski o utworzenie Fabryk AI. Wcześniej, bo w kwietniu 2025 roku EuroHPC JU ogłosi konkurs na tzw. Anteny Fabryk AI. Umożliwi on większej liczbie państw uczestniczących w programie EuroHPC wdrażanie krajowych usług Fabryk AI bez konieczności inwestowania we własną infrastrukturę superkomputerową.

Działania wspierające rozwój polskiego środowiska w zakresie tworzenia Fabryk AI są aktywnie podejmowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Rozwoju i Technologii oraz Ministerstwo Finansów.

W październiku 2024 roku informowaliśmy w GeekWeeku o planach powstania fabryki sztucznej inteligencji w Krakowie na Akademii Górniczo-Hutniczej. Fabryka powstanie w wyniku rozbudowy zasobów w Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH. - Tamtejszy superkomputer zostanie wzmocniony w znaczne zasoby mocy obliczeniowej. I wtedy dołączymy do tego europejskiego ekosystemu sztucznej inteligencji - przekazał wówczas PAP wiceszef resortu cyfryzacji Dariusz Standerski. Według planów inwestycja ma się zakończyć w 2025 roku.

Rząd chce powołać również Instytut Badawczy IDEAS. Jego działalność ma koncentrować się przede wszystkim na prowadzeniu badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie nauk ścisłych, przyrodniczych i inżynieryjno-technicznych z uwzględnieniem wykorzystania sztucznej inteligencji. Celem będzie również wykorzystanie sztucznej inteligencji w obronności i cyfryzacji państwa.

- Działalność Instytutu skoncentruje się na priorytetowych obszarach badawczych, takich jak sztuczna inteligencja, widzenie maszynowe, grafika komputerowa czy przetwarzanie języka naturalnego, a także na projektach o przełomowym potencjale - czytamy w opisie projektu.

Źródła: PCSS, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Cyfryzacji

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!