Budują go od 30 lat. We Francji powstaje nowy "średniowieczny" zamek

Czy budowa zamków to wyłącznie domena czasów historycznych? Oczywiście, że nie, czego najlepszym przykładem są choćby dwa Polskie zamki: w Łapalicach i Stobnicy. Pierwszy zwany polskich Hogwartem może zostać dokończony. Drugi, w Stobicy, wciąż pozostaje zamknięty, choć dzięki utworzonej obok ścieżce edukacyjnej i wydarzeniom zaczął już na siebie zarabiać. Największe kontrowersje wzbudza w związku z lokalizacją na skraju Puszczy Noteckiej i obszaru Natura 2000. Mimo różnego wyglądu łączy je jedno – na wskroś współczesne techniki i sprzęt budowlany.

Ale nie tylko Polska ma takie zamki, które powstają obecnie. We Francji także powstaje inspirowany dawnymi wiekami obiekt o nazwie Guédelon. Jednak pomiędzy zamkami w obu krajach jest jedna, istotna różnica, ten francuski jest projektem archeologicznym, którego celem jest odtworzenie zamku z XIII wieku i jego otoczenia przy użyciu średniowiecznych technik, ubioru i materiałów. Zero nowoczesnych maszyn.

W 1979 roku francuski przedsiębiorca Michel Guyot kupił ruiny zamku Saint-Fargeau i rozpoczął jego renowację. Badanie wykonane w 1995 r. ujawniło średniowieczne fundamenty pod nowszymi, ceglanymi ruinami. Choć ostatecznie nowy zamek został odbudowany, to pomysł odbudowy poprzedniego pozostał. Po rozmowach z francuskim rządem i zebraniu 400 tys. euro (włącznie z tymi z UE i prywatnych sponsorów) projekt ruszył. Na miejsce budowy zamku Guédelon wybrano dawny kamieniołom piaskowca ze względu na jego względną wysokość i obfitość lokalnych zasobów naturalnych, których transport w średniowieczu byłby kosztowny. Zamek znajduje się w lesie, dwie godziny na południe od Paryża, w pobliżu Treigny.

Prace ruszyły już w połowie 1997 r., a zaczęto od oczyszczania terenu i budowy pierwszych warsztatów. W końcu każdy element zamku miał być wybudowany przy użyciu dawnych technik i narzędzi. Aby wszystko odbywało się zgodnie z założeniami, projekt przygotował naczelny architekt narodowych zabytków. W 2014 zamek przyciągał łącznie 300 tys. gości, co przyniosło około trzech milionów euro dochodu. W 2022 r. miejsce odwiedziło 275 tys. turystów.

Zamek Guédelon został zaprojektowany w modelu fortyfikacji wzniesionych za panowania Filipa Augusta (ur. 1165, zm. 1223; był pierwszym monarchą, któremu przyznano tytuł króla Francji) i jego następców, w celu zastąpienia dawnych palisad. W terminologii francuskiej tego typu styl architektoniczny określa się mianem „architecture philippienne”, czyli „architektura filipiańska”. Sześć okrągłych wież murowanych (cztery na rogach i dwie tworzące bramę wjazdową) połączono ze sobą murem kurtynowym, nad którymi znajduje się chodnik obronny biegnący wzdłuż 150-metrowego obwodu zamku.

Projekt Guédelon ma w szczególności umożliwić archeologii eksperymentalnej przeprowadzenie całościowej analizy placu budowy w dłuższej perspektywie, wyjście poza jednorazowy eksperyment. Wykorzystanie produktów przemysłowych zostało ograniczone do absolutnego minimum, przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa. Na terenie budowy obowiązuje zakaz używania radioodbiorników, puszek i zegarków, natomiast palacze muszą zachować ostrożność.

W tym projekcie nie tyle chodzi o samo zbudowanie zamku, ile eksperymentowanie, ponowne odkrywanie, weryfikowanie i znajdowanie odpowiedzi na pojawiające się przeszkody w projekcie.

Warto na koniec wspomnieć, że techniki opracowane na potrzeby zamku Guédelon wykorzystano przy rekonstrukcji katedry Notre-Dame w Paryżu po jej katastrofalnym pożarze w 2019 r.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!