Polscy archeolodzy wrócili z Egiptu. Badali grobowiec faraona Szepseskafa

Archeolodzy z polsko-egipskiej misji zakończyli kolejny etap badań w grobowcu faraona Szepseskafa. Mastaba ostatniego władcy IV dynastii została zbudowana ok. 2500 roku p.n.e. i od lat przyciąga uwagę naukowców. Wokół budowy i historii niezwykłego grobowca powstało wiele teorii. Jak dotąd jednak budowli nie zbadano zbyt szczegółowo. Zajął się tym dopiero polsko-egipski zespół, który w pierwszym roku prac, na początku 2024 r., wykonał precyzyjne pomiary obiektu i utworzył jego cyfrowy model 3D. Stało się to możliwe dzięki zezwoleniu na prowadzenie prac, jakie wydał rząd Egiptu.

W obecnym sezonie wykopaliskowym zespół przeprowadził m.in. badania archeologiczne komory grobowej oraz sąsiednich pomieszczeń, a także kaplicy we wschodniej części mastaby. Konserwatorom udało się natomiast zebrać wiele fragmentów królewskiego sarkofagu. Jego rekonstrukcja już się zaczęła. Naukowcy przeprowadzili też pierwszą część obiecujących badań geofizycznych rampy procesyjnej i jej otoczenia.

Mastabat al-Fir'aun to skromna konstrukcja o wymiarach 99,6 na 74,4 m. Pod grobowcem znajduje się podziemny system komnat i korytarzy, w tym przedsionek i główna komora grobowa. Kompleks został odkopany w latach 20. XX wieku, a archeolodzy odkryli, że został on obrabowany w starożytności. Dziś zachowały się jedynie fragmenty sarkofagu. Wspólna misja polskich i egipskich naukowców ma za zadanie szczegółowo przebadać komorę grobową.

Szepseskaf był faraonem Egiptu z IV dynastii i rządził w okresie Starego Państwa. Archeolodzy sugerują, iż był on synem albo bratem Menkaure i objął tron po jego śmierci w roku 2503 p.n.e. Rządził jednak bardzo krótko, bo jedynie przez 4 lata. W odróżnieniu od swoich poprzedników pochowanych w Piramidzie Mykerinosa w kompleksie piramid w Gizie, Szepseskaf spoczął w mastabie, znanej jako Mastabat al-Fir'aun, czyli "Ławka Faraona".

Misja naukowa została zrealizowana przez Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk oraz Ministerstwo Turystyki i Starożytności Arabskiej Republiki Egiptu. Była ona możliwa dzięki wsparciu darczyńców, przedsiębiorstw, a także Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Misję można było wspierać m.in. na Patronite. IKŚiO PAN oraz MNiSW podpisali w tym miesiącu nową umowę, która pozwoli kontynuować badania jesienią tego roku.

Już za kilka miesięcy zostaną wznowione prace archeologiczne, konserwatorskie i geofizyczne. Ich wyniki pozwolą w szerszym kontekście archeologicznym zrozumieć kompleks grobowy Szepseskafa, a także lepiej poznać ten niezbadany fragment nekropoli w Sakkarze. Ministerstwo częściowo pokryło koszty misji dofinansowaniem w kwocie 250 tys. zł.

Badacze nie mogą się już doczekać powrotu do Sakkary. Liczą na powodzenie kolejnej misji, mimo że już ogłosili, iż jej koszt przekroczy kwotę wspomnianego dofinansowania. Dlatego też dalej prowadzą zbiórkę na projekt "Mastaba Faraona" - jeden z największych projektów polskiej archeologii. O początkowych etapach prac pisaliśmy już na GeekWeek. Sprawdź artykuły poniżej, aby dowiedzieć się więcej!