Tajemnicza dziura na Saturnie. Niecodzienne zjawisko czeka na astronomów
W tym roku miłośnicy astronomii będą mieli rzadką szansę zobaczyć cień największego księżyca Saturna, Tytana, przesuwający się po tarczy planety. Zjawisko jest efektem precyzyjnego ustawienia Saturna, Ziemi i Słońca, a jego kolejne wystąpienie nastąpi dopiero w 2040 roku.
To lato przyniesie niecodzienny spektakl astronomiczny, a jego powtórka będzie dopiero w 2040 roku, więc warto zwrócić swój wzrok ku niebu.
"Dziura" w Saturnie
W ciągu najbliższych kilku miesięcy będzie parę okazji do zobaczenia tajemniczej "dziury" w powierzchni Saturna. Będzie to cień jego największego księżyca, Tytana. Dzieje się tak co 15 lat, kiedy Saturn i Ziemia ustawiają się idealnie w jednej linii, a pierścienie gazowego olbrzyma są zwrócone w naszą stronę. Wtedy Słońce znajduje się za Ziemią i oświetla satelitę.
Tytan okrąża Saturna, a jego duży cień przechodzi wielokrotnie przez powierzchnię planety, co można zobaczyć przez teleskop o powiększeniu co najmniej 200x. Mniejsze księżyce również będą w takiej samej sytuacji, jednak ich cienie będą znacznie jaśniejsze, więc ciężej będzie je dostrzec.
Będzie łącznie 10 możliwości zaobserwowania dziury na Saturnie - Tytan okrąża go mniej więcej co 16 dni. Trzy z nich już się odbyły, czeka na nas jeszcze siedem: 2 i 18 lipca, 3 i 19 sierpnia, 4 i 20 września i 6 października. Każdy kolejny raz będzie nieco inny i krótszy, dlatego warto przygotować się do spektaklu jak najszybciej.
W marcu widzieliśmy pierścienie Saturna od strony krawędzi, co oznacza, że chwilowo stały się dla nas niedostrzegalne. Zjawisko to również jest cykliczne i występuje co około 14-15 lat.
Tytan. Jeden z ciekawszych księżyców
Tytan ma średnicę 5150 km, co sprawia, że jest większy od Merkurego i o 50 proc. szerszy od księżyca Ziemi. Na jego powierzchni znajdują się jeziora, rzeki i morza, wypełnione etanem i metanem, które są ciekłe przy mroźnej temperaturze -179 stopni Celsjusza. Jest to również jedyny księżyc, prócz naszego, który został odwiedzony przez sondę wybudowaną przez człowieka.
Misja Cassini-Huygens wykonała badania Saturna, jego pierścieni, księżyców i magnetosfery, dzięki czemu poznano m.in. wygląd powierzchni Tytana i bezpośrednio zbadano jego atmosferę. Została wystrzelona w 1997 roku, a Huygens dotarł na Tytana w 2005 roku. 15 września 2017 roku sonda Cassini spłonęła w atmosferze Saturna, kończąc tym samym tę misję.
NASA i ESA planują kolejne misje do układu Saturna. W 2028 roku ma wystartować Dragonfly, którego celem jest Tytan.
