Ilu osobom uratowało życie szczepienie przeciw COVID-19? W końcu to obliczyli
Mało który temat w tej dekadzie wywołał tyle kontrowersji, co szczepionki na koronawirusa. Na ich temat krąży wiele fałszywych informacji rozpowszechnianych nie tylko przez zwolenników teorii spiskowych, ale też przez media i rzekomych ekspertów, którzy przeceniali skuteczność szczepień. Oficjalnie pandemia nadal jeszcze nie wygasła. Teraz jednak, po prawie 6 latach przyszedł czas na wnioski. Czy warto było zaszczepić się przeciwko COVID-19? Ilu osobom uratowało życie to szczepienie? Mówi o tym nowe badanie.
Spis treści:
Szczepienie przeciw COVID-19 uratowało 2,5 miliona ludzi
Naukowcy ze Stanford i Rzymu, specjaliści medycyny, epidemiologii, badań, higieny i zdrowia publicznego, przeprowadzili badanie, które było potrzebne. Postanowili oni sprawdzić, ilu ludzi oraz ile lat życia uratowały szczepienia przeciwko COVID-19 od wybuchu pandemii do 1 października 2024. W głównej analizie obliczenia wykazały, że dzięki szczepionkom uratowano 2,5 miliona osób. Oznacza to jeden przypadek zapobiegnięcia śmierci na 5400 podanych dawek szczepionki. Co ciekawe, szczepienie okazało się najbardziej pomocne dla osób po 60 roku życia, których w tej grupie uratowanych było 90 proc.
Badanie wykazało, że 82 proc. osób poddało się szczepieniu przed zarażeniem, a 57 proc. przeszło tę procedurę już w okresie występowania wariantu Omikron. Analizy wrażliwości sugerują natomiast 1,4 - 4 mln uratowanych osób, a także 14,8 mln lat życia (1 rok życia na 900 podanych dawek szczepionki). Analizy wrażliwości podają przedział od 7,4 do 23,6 mln lat życia uratowanych ludzi.
Najwięcej dalszych lat znów zyskały osoby po 60 roku życia (76% uratowanego czasu). Najmniej zyskały dzieci i młodzież (0,01% uratowanych żyć i 0,1% zabezpieczonych lat życia) oraz młodzi dorośli w wieku 20-29 lat (0,07% uratowanych żyć i 0,3% zabezpieczonych lat życia). Można więc śmiało powiedzieć, że największymi beneficjentami szczepienia na Covid byli seniorzy.
Szczepionki były skuteczne, ale nie tak bardzo, jak wcześniej sądzono
Dlaczego warto mówić o tych wynikach? Przede wszystkim po to, by rozwiać wątpliwości dotyczące skuteczności szczepień, które rozpowszechniają antyszczepionkowcy. "Artykuł Ioannidisa i in. pokazuje znaczną korzyść ze szczepienia przeciwko COVID-19 - z blisko 2,5 milionami uratowanych żyć dzięki szybkiemu rozwojowi i wprowadzeniu szczepionek na COVID-19. W 2025 roku, gdy korzyści ze szczepień są kwestionowane, te dane jednoznacznie nam pokazują, jak ważne i ratujące życie są szczepionki w przypadku chorób zakaźnych" - skomentowała dr Monica Gandhi, wykładowczyni medycyny na University of California w San Francisco.
W rzeczywistości uratowanych dzięki szczepionce mogło być nawet więcej. Autorzy badania zaznaczają, że ich szacunki były znacznie bardziej ostrożne niż w poprzednich obliczeniach, skupiających się głównie na pierwszym roku dostępności szczepionek (szczepienia przeciwko COVID-19 rozpoczęły się w grudniu 2020 roku). Nie oznacza to jednak, że cały hurraoptymizm związany ze szczepionkami był uzasadniony. Zwraca na to uwagę również główny badacz i autor artykułu, John Ioannidis, profesor z Uniwersystetu Stanforda zajmujący się medycyną opartą na dowodach, epidemiologią, badaniami klinicznymi i statystyką.
"Te wyniki są istotnie różne i bardziej ostrożne niż wczesne szacunki oparte na spekulacjach z 2021 roku. Nie jestem pewien, czy nazwałbym to zaskoczeniem. W 2021 roku panował ogromny entuzjazm wokół szczepionek przy jednoczesnym przecenianiu ich skuteczności, niewielkim docenianiu znacznego spadku ich skuteczności i mniej wiarygodnych szacunkach dotyczących śmiertelności zakażeń wirusem" - powiedział John Ioannidis.
Źródło: Ioannidis JPA, Pezzullo AM, Cristiano A, Boccia S. Global Estimates of Lives and Life-Years Saved by COVID-19 Vaccination During 2020-2024. JAMA Health Forum (2025). doi: 10.1001/jamahealthforum.2025.2223. PMID: 40711778.
