Odkryli nowy związek. Mikrobiom jelitowy 2-latka wpływa na późniejsze zdrowie psychiczne
Dotychczasowe badania stale potwierdzały rolę flory bakteryjnej jelit w kształtowaniu naszej odporności, zdrowia psychicznego i nie tylko. Zwykle jednak te związki zachodzą w teraźniejszości. A co w przypadku mikrobiomu jelitowego małych dzieci? Nowe badanie ujawniło, że populacje dobrych i złych bakterii już u 2-latków realnie wpływają na ich zdrowie emocjonalne w wieku szkolnym. Co dokładnie odkryli neuronaukowcy?
Spis treści:
- Naukowcy odkryli nowy związek między mikrobiomem a zdrowiem psychicznym
- Bakterie jelitowe 2-latka wpływają na całą późniejszą kondycję psychiczną
- Probiotyki dla dzieci tańsze i przyjemniejsze niż terapia
Naukowcy odkryli nowy związek między mikrobiomem a zdrowiem psychicznym
Zespół naukowców ze Stanów Zjednoczonych, Singapuru i Wielkiej Brytanii postanowił zbadać zależność między stanem mikrobioty jelitowej małych dzieci a ich zdrowiem emocjonalnym w późniejszych latach. Odkryli oni, że związek faktycznie występuje. Już to, jaki jest stan flory bakteryjnej jelit dwulatków ma wpływ na to, jak 7,5-letnie dziecko będzie się czuło i jakich zaburzeń może doznawać. Wyniki badania zostały opublikowane w prestiżowym "Nature Communications".
Autorzy badania odkryli, że głównymi winowajcami są bakterie z rzędu Clostridiales oraz rodziny Lachnospiraceae. Ich wyższe stężenie w mikrobiomie dwulatków zostało powiązane z silniejszą łącznością sieci mózgowych związanych z emocjami oraz wyższym ryzykiem występowania objawów zaburzeń lękowych i depresyjnych już w wieku 7,5 lat.
To odkrycie może sugerować, że mikroby w jelitach niejako programują mózg dzieci, a efekty tego będą widoczne nawet po upływie lat. To również kolejny dowód, że powiedzenie "czym skorupka za młodu nasiąknie..." ma ewidentne naukowe potwierdzenie.
Bakterie jelitowe 2-latka wpływają na całą późniejszą kondycję psychiczną
"Oś mikrobiom-jelita-mózg (MGBA - przyp. red.) odgrywa kluczową rolę w zdrowiu psychicznym. Badania łączące mikrobiom z funkcjami mózgu mają jednak ograniczony zakres, szczególnie na etapie rozwoju, kiedy występuje ogromna plastyczność, a wiele problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak depresja i lęki, zaczyna się manifestować" - zaznaczają autorzy badania. Postanowili oni zatem zbadać to, czego nikt wcześniej nie badał - kształtowanie się zdrowia emocjonalnego dzieci przy udziale konkretnych bakterii jelitowych.
Naukowcy przeprowadzili badanie obserwacyjnie na próbie 55 dzieci. Zbadali ich próbki kału, pobrane w wieku 2 lata, co pozwoliło zidentyfikować ich profile mikrobiomowe. Następnie przeanalizowali wysokiej jakości dane z fMRI (funkcjonalnego rezonansu magnetycznego) mózgu wykonane w wieku 6 lat. Uczestników wybrano spośród dzieci, których opiekunowie zgłosili występowanie problemów wewnętrznych, gdy miały one 7,5 roku.
Ostatnia część badania polegała na sprawdzeniu, czy istnieje pośredni związek między tymi wcześniejszymi profilami mikrobiomu a późniejszymi objawami widocznymi w sygnaturach mózgowych. Badacze odkryli, że faktycznie taki związek zachodzi. "Odkryliśmy że mikroby z rzędu Clostridiales i rodziny Lachnospiraceae są związane z internalizacją objawów w średnim dzieciństwie poprzez alteracje łączności wewnątrz sieci mózgowych związanych z emocjami" - czytamy w abstrakcie. Jak uważają eksperci, oznacza to, iż mikrobiom ma potencjał do programowania mózgu.
Probiotyki dla dzieci tańsze i przyjemniejsze niż terapia
Zdaniem ekspertów występowanie pierwszych objawów depresyjnych i lękowych w dzieciństwie może mieć efekty kaskadowe, doprowadzając do depresji klinicznej lub zaburzeń lękowych (nazywanych dawniej nerwicą) w późniejszym dzieciństwie, wieku dorastania lub dorosłości.
Eksperci wysnuli także wniosek, że być może niektóre populacje bakterii jelitowych sprawiają, że małe dzieci są bardziej wrażliwe na stresory (czynniki stresujące) w czasie największej neuroplastyczności mózgu, co doprowadza do pojawienia się pierwszych objawów lękowych lub depresyjnych w późniejszym dzieciństwie.
Wiedzę o tym można wykorzystać profilaktycznie, by zapobiegać przyszłym problemom psychicznym dzieci już od najmłodszych lat. Przede wszystkim powinno się unikać karmienia dzieci produktami słodzonymi (cukrem i sokami zagęszczonymi) i wysokoprzetworzonymi, które negatywnie wpływają na profil mikrobiomu. Dzieciom można podawać produkty zawierające prebiotyki, probiotyki, postbiotyki i psychobiotyki (w zależności od wieku), które wspierają namnażanie się dobrych bakterii.
Zdrowie psychiczne nie jest dane skądś z zewnątrz ani raz na zawsze. Dbanie o nie wymaga starań przez całe życie. Mikrobiota jelitowa to tylko jeden z aspektów, którym należy się zaopiekować. I choć to oczywiście wymaga pewnego wysiłku, lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Wiele się mówi o stanie psychiatrii dziecięcej w Polsce - przede wszystkim o niedoborze specjalistów. Przyjemniej, taniej i łatwiej jest też jeść zdrowo, niż biegać później na terapię.
Zobacz również:
Źródło: Querdasi, F.R., Uy, J.P., Labus, J.S. et al. Childhood gut microbiome is linked to internalizing symptoms at school age via the functional connectome. Nat Commun 16, 9359 (2025). https://doi.org/10.1038/s41467-025-64988-6
