Ile jest państw na świecie? To nie takie proste, jak się wydaje
Świat nie jest zbiorem stałych granic i jednoznacznych definicji. Choć ONZ liczy dziś 193 państwa członkowskie oraz Palestynę i Stolicę Apostolską jako obserwatorów, to liczba państw zależy od tego, kto co uznaje, jakie terytoria są sprawą sporną, i jak traktować samoogłoszone byty typu Sealand.
Na pierwszy rzut oka sprawa wydaje się oczywista. Wystarczy zajrzeć do dokumentów Organizacji Narodów Zjednoczonych (względnie na Wikipedię). Według ONZ mamy dziś 193 państwa członkowskie oraz dwa podmioty posiadające status obserwatora: Stolicę Apostolską i Palestynę. Czy to oznacza, że na świecie istnieje 195 państw? Nie do końca, bo granice polityczne wciąż się zmieniają, a i sama definicja państwa bywa przedmiotem sporu.
Problem z definicją państwa
Tradycyjnie za państwo uważa się podmiot posiadający ludność cechującą się odrębną kulturą, określone terytorium, suwerenną władzę i zdolność do utrzymywania stosunków międzynarodowych. W praktyce jednak kluczowe znaczenie ma... uznanie międzynarodowe. Przykład Palestyny pokazuje, jak sytuacja potrafi się komplikować. Zaledwie kilka dni temu Wielka Brytania i Francja oficjalnie uznały jej państwowość, dołączając do większości członków ONZ. Z kolei Izrael i część pańśtw konsekwentnie odmawiają takiego kroku. Jeszcze bardziej sporny status ma Tajwan, który działa jak niezależne państwo, ale uznaje go zaledwie kilkanaście rządów.
Do tego dochodzą przypadki quasi-państw. Jednym z najsłynniejszych jest samozwańcze Księstwo Sealand, powstałe na opuszczonej platformie wojskowej na Morzu Północnym. Choć w momencie zasiedlenia znajdowała się na wodach międzynarodowych, brak lądowego terytorium uniemożliwia formalne uznanie jego suwerenności.
Granice zmieniające się w czasie
Historia pokazuje, że mapa świata nie jest dana raz na zawsze. W 1991 roku rozpadł się Związek Radziecki, a kilkanaście republik odzyskało niepodległość. Podobny los spotkał Jugosławię. W ostatnich latach pojawiły się kolejne konflikty - Rosja próbowała oderwać wschodnią Ukrainę i przyłączyć zajęte tereny. Takie działania są sprzeczne z prawem międzynarodowym, ale faktycznie wpływają na sytuację polityczną.
Ciekawym paradoksem jest sytuacja, w której jedno nieuznawane państwo stara się uznać inne. Na przykład Abchazja czy Osetia Południowa, uznawane tylko przez nieliczne kraje, deklarowały uznanie Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej. Z punktu widzenia prawa międzynarodowego takie gesty nie mają większej wagi, ale dobrze pokazują, jak bardzo polityka potrafi komplikować rachunek "ile jest państw na świecie".
Ostatecznie więc można podać, że dziś funkcjonują 193 oficjalnie uznane państwa członkowskie ONZ, a wraz z Watykanem i Palestyną - 195. Ale to nie jest liczba absolutna. W praktyce pytanie "ile państw jest na świecie" bardziej przypomina żywą debatę polityczną i dyskusję akademicką, niż prostą lekcję geografii.
Rozpoznajesz te państwa po konturach?
