Najrzadszy kolor włosów na świecie. Dziwna kombinacja genów

Rudy kolor włosów, uznawany za najrzadszy na świecie, występuje u zaledwie 1-2% globalnej populacji. Wyjątkowość tego odcienia wynika z rzadkiej mutacji recesywnego genu MC1R, zlokalizowanego na chromosomie 16. Aby dziecko mogło mieć rude włosy, musi odziedziczyć tę mutację od obojga rodziców, co czyni kombinację odpowiednich genów wyjątkowo rzadkim zjawiskiem. Co więcej, osoby z tym genem są często rozpoznawalne nie tylko po charakterystycznym kolorze włosów, ale także po związanych z nim cechach, takich jak większa wrażliwość na ból czy specyficzne reakcje na środki znieczulające. Wszystko to czyni rude włosy genetycznym fenomenem.

Dla porównania najczęściej występującym kolorem włosów na świecie jest czarny, dominujący u około 80% ludności. Ten odcień jest szczególnie powszechny w Azji, Afryce i Ameryce Południowej, gdzie wysoki poziom melaniny w skórze i włosach zapewnia naturalną ochronę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Ewolucyjne przystosowanie do intensywnego nasłonecznienia sprawiło, że czarne włosy stały się genetyczną normą w tych regionach. Warto zauważyć, że ich ciemny pigment nie tylko chroni skórę przed poparzeniami, ale także przyczynia się do mniejszego ryzyka nowotworów skóry, co daje ich posiadaczom przewagę w ciepłym klimacie.

Kolejnym często spotykanym kolorem włosów są brązowe, które występują u około 11% populacji. Włosom brązowym towarzyszy duża różnorodność odcieni – od jasnobrązowego po niemal czarny – co czyni je jednym z najbardziej zróżnicowanych kolorów. Znacznie rzadsze są włosy blond, które występują u zaledwie 2-3% ludzi, głównie w Europie Północnej, gdzie historyczne i środowiskowe czynniki sprzyjały zachowaniu jasnych pigmentów. Na tle tych grup rudowłosi wyróżniają się nie tylko swoją liczebnością, ale także specyficznymi genetycznymi i zdrowotnymi cechami. Fakt, że ten kolor jest najrzadszy, dodaje osobom o rudych włosach wyjątkowości, czyniąc je obiektem zainteresowania zarówno naukowców, jak i społeczeństw na całym świecie.

Przeczytaj też: Najrzadszy minerał na Ziemi. Jeden i nie ma więcej!

Największe skupisko osób o naturalnie rudych włosach można znaleźć w północno-zachodniej Europie, szczególnie w Irlandii i Szkocji. W tych krajach odsetek ludzi o rudych włosach wynosi od 10% do nawet 13%, co stanowi globalny rekord. Co więcej, aż 40% mieszkańców tych regionów nosi w swoim genomie mutację genu MC1R, co oznacza, że są potencjalnymi nosicielami cech prowadzących do narodzin rudowłosych dzieci. Ta wysoka koncentracja mutacji w Irlandii i Szkocji jest przedmiotem zainteresowania genetyków, którzy analizują, w jaki sposób takie cechy genetyczne przetrwały i rozwinęły się w tej części świata.

Irlandia, często określana mianem "kraju zielonych wzgórz i rudych włosów", uczyniła z tego koloru niemal narodowy symbol. Szkocja, choć mniej kojarzona z tym odcieniem, również ma wyjątkowo wysoki odsetek rudowłosych mieszkańców, szczególnie w obszarach takich jak Edynburg i Glasgow. W większości innych krajów europejskich, takich jak Niemcy, Francja czy Włochy, rude włosy występują u mniej niż 2% populacji.

Interesującym przykładem koncentracji rudych włosów jest również rosyjska Udmurcja. W zamieszkującej ją od pokoleń grupie etnicznej odsetek osób o rudych włosach jest znacznie wyższy niż w otaczających ją społecznościach. Udmurcja, choć odległa geograficznie od Irlandii i Szkocji, cechuje się częstym występowaniem genu MC1R, co rodzi pytania o migracje ludności i historię genetyczną tego regionu. Dla antropologów i genetyków regiony ze znaczną populacją osób rudowłosych stanowią fascynujący przypadek badawczy, pokazujący, jak złożone i nieprzewidywalne mogą być procesy ewolucji i dziedziczenia genów w różnych częściach świata.