To zupełnie nowy pomysł na słomki. Zastąpią plastik i papier
Wiele osób pomstuje dziś na ekologów za to, że od 2021 roku w Unii Europejskiej nie ma już plastikowych słomek do napojów. Te papierowe szybko namakają i rozmiękają, a bywa też, że są pakowane w plastikowe osłonki. Aby umożliwić komfortowe picie przez rurkę, a jednocześnie nie niszczyć środowiska, naukowcy opracowali słomki z łatwo biodegradowalnego materiału, które podczas picia napojów zachowują się jak plastikowe. Nie szkodzi im nawet wrzątek.
Plastikowe słomki zakazane. Papier nie jest odpowiedzią?
Antropocen to era plastiku. Epoka, w której żyjemy, wytwarza ogromne ilości tego materiału - ponad 400 milionów ton rocznie. Nawet 5% plastiku ląduje w rzekach i oceanach, zagrażając morskim stworzeniom i tworząc gigantyczne wyspy śmieci. Mikroplastik uwalniany powolnie z tych odpadów przedostaje się do organizmów ryb i innych zwierząt. W plastikowe śmieci zaplątują się np. żółwie. Aby temu zapobiegać, część państw rezygnuje z plastiku tam, gdzie nie jest on konieczny.
Unia Europejska wprowadziła zakaz sprzedaży jednorazowych słomek, sztućców, mieszadełek czy patyczków do uszu w 2021 roku, wywołując oburzenie części społeczeństwa. Dla niektórych osób przyjemność picia z plastikowej rurki jest ważniejsza niż skutki ekologiczne zaśmiecania planety. Stąd też pomstowanie na "pseudo ekologów" (nie na "pseudoekologów"). To częściowo zrozumiałe, bowiem papierowe słomki szybko nasączają się płynem i tracą swoje właściwości.
Kto jednak powiedział, że jedyną alternatywą dla plastiku jest łatwo moknący papier? Istnieją wszak inne materiały roślinne, których można używać stosunkowo długo przy zachowaniu odpowiednio twardej struktury. I nie chodzi wyłącznie o drewno. Niestety, wiele pozornie ekologicznych tworzyw zawiera syntetyczne związki perfluoroalkilowe (PFAS) o szkodliwym działaniu na zdrowie człowieka.
Plastik z kartonu? Genialny wynalazek Japończyków
Naukowcy z Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology (JAMSTEC) opracowali nowy materiał, który nie zaśmieca środowiska morskiego, a jednocześnie przez długi czas przypomina plastik. Jest on pozyskiwany z naturalnej biomasy i łatwo poddaje się recyklingowi. Jest także łatwo biodegradowalny w wodzie. Nawet gdy wpadnie na dno oceanu, rozłoży się w ciągu roku. W tych rejonach proces rozkładu trwa 11 razy wolniej niż w płytkich wodach.
"Stworzyliśmy optycznie przezroczysty, milimetrowej grubości karton nazywany przezroczystym kartonem ("transparent paperboard" - tPB) poprzez rozpuszczanie i koagulację celulozy. tPB jest w całości wykonany z dziewiczej celulozy i pod względem składu jest identyczny z papierem. Kubek wykonany z tPB może utrzymać dopiero co zagotowaną wodę bez wewnętrznej wyściółki dzięki swoim właściwościom rozciągania na mokro i anizotropowym właściwościom termicznym" - piszą badacze.
Celuloza jest bezpieczna i ekologiczna
Inżynierowie wyjaśniają, że z milimetrowego tPB można formować różne akcesoria do picia, takie jak kubki i słomki. Do tej pory materiały wykonane z dziewiczej celulozy mogły być jedynie dwuwymiarowe (o grubości poniżej 0,1 mm). tBP jest grubszym materiałem (>1 mm) i nadaje się do tworzenia trójwymiarowych obiektów.
Badacze pragnęli, by tPB był czymś więcej niż biodegradowalnym "plastikiem". Okazało się, że zarówno rozpuszczalnik potrzebny do jego produkcji, jak i sam tPB poddają się recyklingowi, choć powstały produkt jest już mniej przezroczysty. Mamy nadzieję, że podobne materiały zastąpią zwykły karton lub kompozyty o niezbyt przyjaznym dla zdrowia działaniu.
Źródło: N. Isobe, K. Tanaka, S. Ishii et al. (2025). Fully circular shapable transparent paperboard with closed-loop recyclability and marine biodegradability across shallow to deep sea. Science Advances.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 87 tys. obserwujących nasz fanpage - polub GeekWeek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
