Lodowce na Grenlandii ciemnieją. Naukowcy odkryli winnych

Lodowce to ogromne masy lodu, który zazwyczaj w powierzchniowej części ma białą barwę. Naukowcy znają jednak miejsca pozbawione warstwy śniegu, gdzie widoczny lód nie ma błękitnego, lodowcowego koloru. Widoczne są na nim za to ciemne plamy. To mikroskopijne glony, które mogą rosnąć na lodzie i przyciemniać jego powierzchnię. W efekcie zmniejszają albedo powodując, że lód bardziej się nagrzewa i szybciej się topi.

Przeczytaj więcej: Lód występujący w przyrodzie może mieć różne kolory. Dlaczego tak się dzieje?

Dotychczas naukowcy niewiele wiedzieli o sposobie, w jaki małe algi pozyskują składniki odżywcze niezbędne do wzrostu i funkcjonowania w tak niesprzyjającym środowisku. Zespoły badawcze z Instytutu Mikrobiologii Morskiej Maxa Plancka w Bremie w Niemczech oraz Duńskiego Uniwersytetu w Aarhus postanowiły przyjrzeć się bliżej temu problemowi na grenlandzkiej pokrywie lodowcowej. Odkryły, że mają do czynienia z prawdziwymi mistrzami wchłaniania składników odżywczych, co opisali w czasopiśmie naukowym Nature Communications. Jedną z pierwszych osób, która zajęła się pomiarami, jak algi wchłaniają i magazynują składniki odżywcze, była dr Laura Halbach z Instytutu Mikrobiologii Morskiej Maxa Plancka

– Glony mogą rosnąć i kolonizować lód pomimo niedoboru składników odżywczych – mówi Halbach. – Na zachodnim wybrzeżu Grenlandii około jednej dziesiątej topnienia lodu jest już spowodowane przez tych mikroskopijnych mieszkańców. W niektórych przypadkach tak bardzo przyciemniają powierzchnię lodowca, że widać to nawet na zdjęciach satelitarnych.

Lodowce na Grenlandii topią się coraz szybciej. Według modeli klimatycznych do 2100 r. nastąpi utrata od 964 do 1735 gigaton lodu rocznie. To spowoduje, że woda dostająca się do oceanu doprowadzi do podniesienia się poziomu mórz o 1 metr, co będzie ogromnym zagrożeniem dla milionów osób zamieszkującym wybrzeża. Ale globalne ocieplenie sprzyja odsłanianiu lodu i powstawaniu powierzchni, które mogą zostać skolonizowane przez glony, co z kolei przyspiesza topnienie.

– Biorąc pod uwagę fakt, że klimat staje się cieplejszy i coraz więcej obszarów bez śniegu, a tym samym więcej potencjalnych siedlisk dla glonów pojawia się na pokrywie lodowej Grenlandii, zdolność glonów do efektywnego wchłaniania i magazynowania składników odżywczych jest szczególnie znacząca – dodaje badaczka.

Naukowcy wskazują, że ten cykl pilnie wymaga dokładniejszego zrozumienia. Prowadzone więc obecne badania stanowią duży krok naprzód. – Nasze wyniki pokazują, że algi mogą rosnąć szybko, mimo że na miejscu nie ma prawie żadnych składników odżywczych. Zamiast tego mogą one skutecznie pobierać nieorganiczny azot i dobrze magazynować fosfor – wyjaśnia dr Halbach. Jeśli te glony lodowe nie zostaną w inny sposób zdziesiątkowane, na przykład przez grzyby pasożytnicze lub brak pierwiastków śladowych, niewiele będzie czynników, które powstrzymają ich wzrost.

Każde nowe odkrycie zwiększające wiedzę o topnieniu lodowców przyczyna się do zwiększenia dokładności modeli klimatycznych, które naukowcy wykorzystują do prognozowania zmian w środowisku w przyszłości. Odkrycia badaczy pod przewodnictwem dr Laury Halbach pomogą lepiej przewidzieć udział ciemno pigmentowanych alg w topnieniu pokrywy lodowej Grenlandii.

Źródło: Max Planck Society
Publikacja: Laura Halbach et al, Single-cell imaging reveals efficient nutrient uptake and growth of microalgae darkening the Greenland Ice Sheet, Nature Communications (2025).DOI: 10.1038/s41467-025-56664-6