Naukowcy obliczyli, ile alkoholu dziennie spożywają szympansy, jedząc owoce
Międzynarodowy zespół naukowców przeanalizował dietę szympansów, która składa się głównie z owoców. Na jej podstawie obliczył, ile alkoholu etylowego spożywają dziennie te ssaki naczelne. Badacze wskazują także na prawdopodobieństwo, że to właśnie z diety w większości frutariańskiej u naszych przodków wyewoluowało wśród ludzi zamiłowanie do trunków. Ile alkoholu jest w owocach?

Spis treści:
- Dlaczego ludzie sięgają po alkohol? Zaczęło się od owoców
- Ile alkoholu jest w owocach? Szympansy na ciągłym rauszu
Dlaczego ludzie sięgają po alkohol? Zaczęło się od owoców
Odurzanie się substancjami zawartymi w roślinach, grzybach, a nawet innych zwierzętach jest dość powszechne w królestwie zwierząt. Nie tylko człowiek ma zamiłowanie do środków psychoaktywnych. Przykładów jest wiele. Słonie jedzą sfermentowane owoce zawierające alkohol, renifery - muchomory czerwone, kangury - mak lekarski, a jaguary - liany yagé (stanowiące jeden ze składników ayahuaski). Delfiny zaś drażnią ryby rozdymki, które wydzielają psychoaktywną toksynę. Alkohol trafia także do organizmów szympansów (Pan), które codziennie zjadają kilogramy owoców.
Dieta oparta na surowych owocach (frutarianizm) stanowi podstawę żywienia nie tylko współczesnych małp człowiekowatych, ale również przodków człowieka anatomicznie współczesnego. Homo sapiens przez większość swojej prehistorii prowadził tryb życia zbieracko-łowiecki, spożywając wiele świeżych owoców. Później zaczął je przetwarzać. Najstarsze dowody archeologiczne dowodzące kontrolowanej fermentacji alkoholowej datowane są na 9-13 tys. lat temu i pochodzą z Chin oraz Bliskiego wschodu.
Naukowcy uważają, że to przez to rozwinęło się u Homo sapiens zamiłowanie do trunków wyskokowych. "Ludzkie upodobanie do alkoholu może wywodzić się z ewolucyjnego powiązania między etanolem a owocami spożywanymi przez zwierzęta w naturze. Drożdże fermentacyjne są szeroko rozpowszechnione w ziemskiej biosferze, a proste węglowodany, stanowiące podstawę produkcji etanolu, są powszechne w owocach" - piszą autorzy badania. I choć to zamiłowanie pojawiło się na drodze ewolucji, to obecne źródła etanolu zawierają go znacznie więcej, co czyni jego picie o wiele bardziej szkodliwym.
Ile alkoholu jest w owocach? Szympansy na ciągłym rauszu
Zespół naukowców przeanalizował dietę szympansów i odkrył, że alkohol etylowy zawarty w owocach stanowi znaczny udział w diecie naszych najbliższych genetycznie krewnych. Ile alkoholu jest w owocach spożywanych przez małpy?
"Dojrzały miąższ z 20 owoców okrytonasiennych w Côte d'Ivoire i Ugandzie zawiera średnią wartość odpowiednio 0,31 (± 0,21 SD) i 0,32% (± 0,20) etanolu (wagowo/wagowo) w zależności od rocznego okresu żerowania szympansów w poszczególnych miejscach. Szympansy zwykle jedzą ~4,5 kilograma owoców dziennie, co odpowiada szacowanemu spożyciu etanolu w dawce 14 gramów (± 9) lub równowartości 1,4 (± 0,9) standardowego drinka według międzynarodowych standardów" - wyjaśniają autorzy badania, które omówili na łamach "Science Advances".

Badacze przeanalizowali 148 próbek 20 owoców z Wybrzeża Kości Słoniowej (Taï) i Ugandy (Ngogo), które jedzą tamtejsze małpy. Gdyby przełożyć ich spożycie alkoholu na warunki ludzkie (człowiek o wadze 70 kg), okazałoby się, że małpy spożywają od 1,5 do nawet 2,6 (± 1,7) standardowego drinka (zawierającego 10-14 g czystego etanolu) dziennie.
Małpy mogą być na rauszu, ale ilość spożytego alkoholu jest ograniczona tym, ile są w stanie zjeść. Człowiek, który opracował metody fermentacji i destylacji etanolu, potrafi przyjąć tej substancji o wiele więcej w ciągu doby, co stanowi zagrożenie dla zdrowia i grozi uzależnieniem - alkoholizmem. Stąd też chyba te małpki, które walają się po krzakach i chodnikach w Polsce...
Źródło: Aleksey Maro et al., Ethanol ingestion via frugivory in wild chimpanzees. Sci. Adv. 11, eadw1665 (2025). DOI: 10.1126/sciadv.adw1665