Nowa planeta i brązowy karzeł odkryci w kosmosie. Co jeszcze się tam ukrywa?
Zaawansowane technologie w astronomii pozwoliły na spektakularne odkrycie dwóch ogromnych obiektów - olbrzymiej planety i brązowego karła - krążących wokół własnych gwiazd. Dzięki współpracy międzynarodowej i wykorzystaniu systemu OASIS udało się bezpośrednio zaobserwować te ciała niebieskie, które przez długi czas były niewidoczne dla naukowców.
Nowe obiekty na horyzoncie. Za pomocą Teleskopu Subaru na Hawajach astronomowie zidentyfikowali dwóch odległych towarzyszy: olbrzymią planetę i brązowego karła, z których każdy krąży wokół własnej gwiazdy.
Projekt OASIS i jego cele
Jest to pierwsze odkrycie w ramach projektu OASIS, który łączy pomiary z kosmosu z zaawansowanym obrazowaniem Teleskopu Subaru, aby odkryć ukryte dotąd światy. Przyszły Teleskop Kosmiczny Roman NASA wykorzysta je do testowania kluczowych technologii niezbędnych do obrazowania planet podobnych do Ziemi.
Obecnie tylko około 1 proc. gwiazd jest znanych z masywnych planet i brązowych karłów, które można bezpośrednio sfotografować za pomocą istniejących teleskopów, ponieważ często obiekty te są przesłaniane przez światło gwiazd.
Dzięki programowi OASIS, który analizuje precyzyjne pomiary z dwóch misji Europejskiej Agencji Kosmicznej - Hipparcos i Gaia, możliwe jest odnalezienie gwiazd, których ruchy wskazują na oddziaływanie grawitacyjne niewidocznych dla nas (jeszcze) towarzyszy. Po zidentyfikowaniu takich gwiazd OASIS obserwuje je za pomocą systemu Subaru Coronagraphic Extreme Adaptive Optics (SCExAO), który zapewnia niezwykłą precyzję i jakość obrazu niezbędne do bezpośredniego uchwycenia tych ukrytych obiektów.
Ogromna planeta w znaku Lwa
Nowo odkryta planeta HIP 54515 b orbituje wokół gwiazdy oddalonej o 271 lat świetlnych w gwiazdozbiorze Lwa. Jej masa jest prawie 18 razy większa od masy Jowisza. Okrąża swoją gwiazdę w odległości zbliżonej do odległości Neptuna od Słońca. A mimo to, kiedy patrzymy na nie z Ziemi, wydają się bardzo bliskie siebie.
Brązowy karzeł w Wolarzu
Drugim odkryciem jest HIP 71618 B, czyli brązowy karzeł o masie 60 mas Jowisza. Znajduje się 169 lat świetlnych od nas w gwiazdozbiorze Wolarza. Brązowe karły są nazywane czasami "nieudanymi gwiazdami", ponieważ powstają tak samo jak gwiazdy, lecz nigdy nie osiągają masy wystarczającej do podtrzymania fuzji jądrowej.
Wyróżnia się tym, że jest idealnym kandydatem do obserwacji za pomocą Kosmicznego Teleskopu Roman NASA. Przeprowadzi on demonstrację technologii, aby przetestować systemy koronografów, które będą potrzebne przyszłym teleskopom do fotografowania planet podobnych do Ziemi. Wcześniej astronomowie nie mieli żadnego odpowiedniego celu, tymczasem nowy karzeł spełnia wszystkie ich kryteria: jego gwiazda jest jasna, a on sam znajduje się w odpowiednim położeniu.
Te odkrycia pokazują, jak połączenie precyzyjnego śledzenia gwiazd z kosmosu i bezpośredniego obrazowania naziemnego pozwala na odkrycie planet, które w przeciwnym razie pozostałyby ukryte.
