Nowa szczepionka mRNA przeciwko gruźlicy. Choroba groźniejsza od Covid-19

Nowa szczepionka przeciwko gruźlicy wykazuje obiecujące rezultaty w testach przedklinicznych. Jako że obecnie mamy tylko jedną zatwierdzoną szczepionkę przeciw tej chorobie, najnowsze odkrycie stanowi duży krok naprzód w dążeniu do zwalczania odwiecznego wroga ludzkości. Gruźlica prześcignęła bowiem Covid-19 i stała się znów najgroźniejszą chorobą zakaźną na świecie.

Ruszyły testy szczepionki mRNA przeciwko gruźlicy123RF/PICSEL

Jak chronić się przed gruźlicą? Dziś stosowana jest tylko jedna zatwierdzona metoda - szczepionka BCG (Bacillus Calmette-Guérin). Duża część populacji przyjęła jej dawkę już w dzieciństwie, zapewne w gabinecie szkolnej pielęgniarki albo w przychodni. Często po tym szczepieniu zostaje na ramieniu charakterystyczna blizna. BCG ma już ponad 100 lat i choć jest efektywna (a nawet może mieć więcej zastosowań medycznych, choć to wymaga dalszych badań), to poziom jej ochrony przed gruźlicą może być różny.

Bakteria czy wirus? Technologia mRNA chroni nie tylko przed COVID-19

Sukces nagrodzonej Noblem technologii mRNA, która dostarczyła nam szczepionki przeciwko koronawirusowi, skłonił badaczy do sprawdzenia, czy ta sama zasada mogłaby mieć zastosowanie dla nowych szczepionek na gruźlicę. Jest jednak zasadnicza różnica. Gruźlicę powoduje bakteria (prątek gruźlicy), a nie wirus taki jak SARS-CoV-2. Nie było więc pewności, czy mRNA może zapewnić trwałą ochronę. Ostatnie badania australijskich naukowców pokazały, że może.

Sukces szczepionek mRNA w pandemii COVID-19 ukazuje ich zdolność do generowania silnych odpowiedzi immunologicznych. Nasze badanie dostarczyło dowodu, że ta platforma może być wykorzystana, aby okiełznać gruźlicę, potencjalnie podnosząc ochronę i trwałość odporności w sposób, w który tradycyjne szczepionki nie są w stanie tego zrobić
mówi współautor badania, prof. Colin Pouton z Monash University.

Płynna, nanocząsteczkowa szczepionka mRNA zespołu z Australii nosi nazwę mRNA^CV2. Koduje ona białko z bakterii Mycobacterium tuberculosis – zdecydowanie najczęstszej przyczyny gruźlicy u ludzi – zwane CysVac2, które, jak wcześniej wykazał zespół, po podaniu szczepionki wywołuje odpowiedź immunologiczną u myszy.

W ostatnim badaniu naukowcy przetestowali preparat mRNA na myszach. Wywołał on silną odpowiedź immunologiczną z wysokimi poziomami zarówno konkretnych komórek T, jak i przeciwciał. Zaszczepione myszy zostały zainfekowane M. tuberculosis 5 tygodni później, a ich układ odpornościowy był w stanie mocno zredukować ładunek bakterii w płucach w porównaniu z grupą kontrolną tych zwierząt.

Nowa szczepionka zadziała jak booster

Przy okazji odkryto, że u myszy, którym wcześniej podano dawkę szczepionki BGC, nowa szczepionka mRNA zadziałała jak booster, znacząco podnosząc długotrwałą odporność. Technologia jest więc obiecująca nie tylko pod względem medycznym, ale i logistycznym. Wygląda na to, że będzie łatwiej ją wdrażać niż klasyczną szczepionkę BGC.

"Szczepienia mRNA oferują skalowalną, opłacalną i adaptowalną platformę, która może być błyskawicznie wdrożona przeciwko chorobom zakaźnym. To badanie jest ważnym krokiem w zademonstrowaniu, że technologia mRNA jest nie tylko dla COVID-19, ale może być game-changerem dla chorób bakteryjnych, takich jak gruźlica" - wyjaśnia współautor badania, dr Claudio Counoupas z the Centenary Institute’s Centre for Infection & Immunity.

Warto podkreślić, że omawiane tu testy mają charakter przedkliniczny, a wspomniana szczepionka mRNA jest jedną z kilku branych pod uwagę. Mając jednak na uwadze, że gruźlica jest nadal śmiercionośną chorobą, która zabija ponad milion ludzi rocznie, środków ochrony nigdy za wiele. Naukowcy zamierzają więc kontynuować testy na zwierzętach, by już wkrótce przejść do badań na ludziach.