Spektakularny powrót El Niño? Szanse wzrosną pod koniec roku
Klimatolodzy jednogłośnie prognozują stosunkowo szybki koniec zjawiska La Niña. Jednocześnie wskazują na wzrost prawdopodobieństwa ponownego pojawienia się ogrzewającego wody Pacyfiku zjawiska El Niño. Wykres jednego z głównych wskaźników pod koniec roku rośnie.
Okołorównikowe obszary Oceanu Spokojnego to miejsce, gdzie obserwujemy stałe wiatry zwane pasatami, które wieją z zachodu na wschód (w rzeczywistości są to wiatry odchylone przez działanie siły Coriolisa). Powodują przemieszczanie się wody od Ameryki Południowej w kierunku Australii i Oceanii, ale ruch ten nie jest stały i niezmienny. Czasem ulegają one wzmocnieniu i wówczas mamy do czynienia ze zjawiskiem La Niña, czasem osłabieniu - mówimy wtedy o El Niño. La Niña jest chłodniejszą fazą cyrkulacji ENSO (Oscylacji południowej, na którą składają się El Niño, La Niña i faza neutralna), natomiast El Niño cieplejszą.
Ostatnie dwa lata upłynęły pod znakiem El Niño, które przyczyniło się do fal upałów, susz, ekstremalnych powodzi i silnych cyklonów tropikalnych przynosząc straty szacowane na miliardy dolarów. El Niño jednak ustąpiło, a jego miejsce zajęła La Niña, której apogeum prognozowano na luty.
Kolejne prognozy z marca 2025 r. przewidują, że La Niña będzie zjawiskiem krótkotrwałym. Czy to oznacza powrót El Niño?
Prognozy zapowiadają koniec La Niña
Klimatolodzy z NOAA (amerykański odpowiednik IMGW) prognozują, że w nadchodzącym sezonie nastąpi przejście do warunków neutralnych ENSO (czyli ani El Niño, ani La Niña). Szansa na zmianę warunków do lipca-września 2025 wynoszą ponad 50 proc. Z kolei klimatolodzy z Columbia Climate School IRI przekazali w komunikacie na znacznie wyższe (91 proc.) prawdopodobieństwo przejścia do fazy neutralnej od marca do maja 2025 r. Warunki te mają się utrzymywać do września-listopada 2025 r. A co później?
Już teraz widoczne są zmiany temperatury powierzchni oceanu, które są bliższe średniej, z anomaliami na poziomie -0,35 st. C w lutym 2025 r. Tu wyjaśnię, o wystąpieniu La Niña mówi się w przypadku anomalii przekraczających -0,5 st. C. Analogicznie, o wystąpieniu El Niño mówimy, gdy anomalie przekroczą wartość 0,5 st. C. W przedziale od -0,5 st. C do 0,5 st. C mamy fazę neutralną.
Na powyższym wykresie widać, że prognoza zaznaczona przerywaną linią pod koniec roku przekracza wspomnianą granicę 0,5 st. C indeksu Nino3,4 - głównego indeksu monitorowania ENSO. Czy to oznacza, że czeka nas powrót El Niño?
Znów nadchodzi El Niño? Klimatolodzy wskazują, jakie jest prawdopodobieństwo
Nadejście El Niño po krótkiej fazie chłodnej i krótkiej fazie neutralnej niosłoby ze sobą ogromne konsekwencje. Teraz, pomimo trwania La Niña notujemy kolejne rekordy temperatur. Jeśli wody powierzchniowe Pacyfiku ponownie by się nagrzały, kolejna zima mogłaby być pod znakiem wyższych temperatur i gwałtowniejszego topnienia lodowców, a to tylko wierzchołek góry lodowej potencjalnych konsekwencji. O ile prawdopodobieństwo wystąpienia El Niño do końca listopada 2025 r. jest niewielkie i sięga zaledwie 1 proc., o tyle w okresie listopad-styczeń 2025/26 stopniowo wzrośnie do 20 proc.
Zespół prognostyczny zgadza się i przewiduje neutralność ENSO, z szansami większymi niż 50 proc. do lipca-września 2025 r. Jak to zwykle bywa w przypadku prognoz sporządzanych wiosną, istnieje duża niepewność prognozy w dłuższych horyzontach czasowych, przy czym żaden wynik nie przekracza 50 proc. szansy.
Choć Polska jest daleko od Oceanu Spokojnego i na naszą pogodę dominujący wpływ ma wiele innych czynników, to trzeba pamiętać, że przyroda, w tym klimat, to system naczyń połączonych. Stąd miejmy nadzieję, że jednak prawdopodobieństwo wystąpienia El Niño pozostanie w najbliższym czasie na niskim poziomie.
Źródła: NOAA, https://iri.columbia.edu
