Coś nietypowego dzieje się z Grenlandią. Linia brzegowa urosła o 1620 km

Grenlandia rośnie. Jej skaliste wybrzeże powiększyło się w ciągu ostatnich 20 lat aż o 1620 km. Choć kraje najczęściej zyskują nowe terytoria w wyniku podbojów, traktatów terytorialnych czy projektów rekultywacji gruntów, to w przypadku Grenlandii ta ekspansja ma przyczyny naturalne. Swój udział ma w tym również człowiek, który, chociaż jest częścią natury, to ingeruje w ekosystem planety w skali większej niż jakiekolwiek inne stworzenie.

Wyspa powiększyła się wskutek ocieplenia klimatu.Lodowce na wybrzeżu Grenlandii cofnęły się w głąb lądu, odsłaniając ponad 1600 km linii brzegowej, do tej pory ukrytej pod lodem. Proces ten znany jest jako deglacjacja. Międzynarodowy zespół badaczy użył zdjęć satelitarnych, aby przeanalizować zmiany zachodzące w lodowcach na półkuli północnej. Chodzi tu o masy lodowcowe, które mają kontakt z oceanem. Naukowcy zmierzyli długość nowej linii brzegowej, która odsłaniała się w okresie od 2000 do 2020 roku.

Autorzy badania obliczyli, że w latach 2000-2020 odsłoniętych zostało 2466 km nowych linii brzegowych, z czego 66% na Grenlandii.

"Grenlandia ma największy obszar cofania się lodowca w Arktyce. Lodowiec z najdłuższą nową linią brzegową, Zachariae Isstrom w północno-wschodniej Grenlandii, odpowiada za >81 km nowej linii brzegowej, czyli ponad dwa razy więcej niż jakikolwiek inny lodowiec na tej półkuli. Większość lodowców odsłaniających najdłuższą linię brzegową znajduje się w Grenlandii i prawie wszystkie z nich przyczepione są do pokrywy lodowej" - piszą autorzy badania.

Oprócz odsłonięcia nowych terenów wyspy Grenlandii cofanie się lodowca spowodowało też wyłonienie się 35 nowych wysp o powierzchni większej niż 0,5 km² w ciągu ostatnich dwóch dekad. 29 spośród tych wysepek znajduje się na terenie Grenlandii, a pozostałe 6 - w archipelagu Svalbard oraz w Strefie Arktycznej Federacji Rosyjskiej (AZRF).

13 z tych nowo odkrytych wysp nigdy wcześniej nie pojawiło się na mapach (w tym 12 w Grenlandii i 1 w rosyjskiej Arktyce). Co jednak ciekawe, 5 wysp zostało ujętych na mapach w latach 60. ubiegłego wieku, jeszcze zanim postępujące lodowce tymczasowo zakryły je lodem - tylko po to, by odsłonić je kilka dekad później.

Nowe badanie współtworzone przez Polaków może być przypomnieniem, że zmiany klimatu, które zachodzą na Ziemi, będą w dalszym ciągu przekształcać naszą geografię. Naukowcy spodziewają się, że w ich efekcie wyłonią się kolejne lądy i zasoby. Może to prowadzić do geopolitycznych napięć i konfliktów. Taka nowo powstała wyspa może być traktowana jako terytorium sporne. Warto przypomnieć, że już sama Grenlandia - choć jest autonomicznym terytorium zależnym Danii - jest obiektem pożądania USA i Rosji.

Topnienie lodowców odsłania nie tylko nowe lądy, ale również do tej pory niedostępne złoża. W Arktyce mogą znajdować się regiony bogate w zasoby naturalne, takie jak ropa, gaz i minerały. Nic więc dziwnego, że światowe mocarstwa chciałyby położyć na nich ręce i eksploatować. Jakkolwiek przerażająco to nie brzmi, to topnienie lodowców jest im na rękę.

Źródło: J. Kavan, M. Szczypińska, W. Kochtitzky, L. Farquharson, M. Bendixen i M. C. Strzelecki, New coasts emerging from the retreat of Northern Hemisphere marine-terminating glaciers in the twenty-first century, "Nature Climate Change" (2025).

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!