Złoto wikingów. Rzadki skarb sprzed tysiąca lat na Wyspie Man

Detektorysta z grupy Manx Metal Detecting dokonał niezwykłego odkrycia na Wyspie Man. To prawdziwe dzieło sztuki złotniczej - precyzyjnie wykonany fragment wikińskiego pierścienia naramiennego. Potwierdzenie autentyczności znaleziska przez lokalne władze nadeszło w tym tygodniu, a skarb wikingów można już oglądać na wystawie Viking Gallery w Manx Museum w Douglas na Wyspie Man.

Ronald Clucas, wieloletni członek grupy detektorystycznej, prowadził poszukiwania z wykrywaczem metalu i odnalazł złoty pierścień na ramię wiosną 2025 roku, w 50 rocznicę uprawiania swojego hobby. Jest to zatem dla niego prawdziwy złoty jubileusz. "To był szok. Sygnały złota są zwykłe słabe na wykrywaczach, więc nie spodziewałem się odkrycia czegoś tak znaczącego. Po wszystkich tych latach znaleźć artefakt wikingów wykonany ze złota - to absolutnie niesamowite" - powiedział odkrywca.

Według specjalistów skarb ma blisko tysiąc lat i należał do wikinga, który zamieszkiwał Wyspę Man ok. 1000-1100 r. n.e.

Pierścień na ramię wykonany został z ośmiu splecionych ze sobą złotych prętów. To bez wątpienia robota wykwalifikowanego złotnika. Artefakt był złożony na pół. Ma on ok. 3,7 cm długości, a szacuje się, że cały mierzył ok. 7,7 cm. Waga tego fragmentu jest dość znaczna jak na naramiennik tego rodzaju i wynosi 27,26 g. Jakie znaczenie dla wikingów miała ta biżuteria?

"Takie przedmioty były nie tylko osobistymi ozdobami, ale także jasnymi symbolami bogactwa, i były często używane w transakcjach finansowych. Ten fragment był najpewniej używany więcej niż raz w handlu, jako że został przecięty w dwóch miejscach - w jednym odcięto końcówkę, a w drugim przecięto pierścień blisko połowy" - wyjaśnia Allison Fox, kuratorka archeologii z Manx National Heritage.

W tamtym okresie na Isle of Man płaciło się głównie srebrem i złotem w formie monet i sztabek, niemniej biżuteria także mogła być wykorzystana w wymianie handlowej.

Dlaczego złoty pierścień naramienny znalazł się pod ziemią? Dziś można jedynie zgadywać. Właściciel mógł ukryć skarb, żeby go później odkopać, ale mógł go również zgubić albo złożyć w ofierze nordyckim bogom. Co ciekawe, złoto wikingów jest znacznie rzadsze od srebra - przynajmniej jeśli chodzi o znaleziska z tego okresu. Najczęściej odkrywane jest w formie biżuterii.

Ronald Clucas ma już na koncie imponujące znaleziska na Isle of Man, wliczając w to sztabki srebra i ołowiu, które odkrył w 2025 roku. "Wykrywałem przez wiele lat i znalazłem trochę wspaniałych rzeczy, ale znaleźć kawałek złota z epoki wikingów - to naprawdę coś" - cieszy się poszukiwacz skarbów.