Tropikalne noce w Polsce. Co robić, gdy upał nie pozwala zasnąć?

Mimo że już grubo po zachodzie Słońca, słupki rtęci nie za bardzo opadają? To znak, że panuje tropikalna noc. Ten fenomen pogodowy występuje w krajach o umiarkowanym klimacie, m.in. takich jak Polska, Austria, Dania, Finlandia, Holandia, Irlandia, Litwa, Łotwa, Norwegia, Szwecja czy Wielka Brytania. Mówi się o nim także w cieplejszych krajach - Grecji, Hiszpanii czy we Włoszech.

Tropikalne noce to takie, podczas których temperatura nie spada poniżej 20 °C. Dochodzi do tego względnie rzadko, najczęściej latem, gdy kraj zalewają fale upałów. Ostatnio odnotowano je w tym tygodniu, w tym w nocy z 2 na 3 lipca 2025. To skutek fali upałów z Afryki, niezwykle gorącego i suchego powietrza, które dotarło do Europy. W dzień panują temperatury powyżej 30 °C, a w nocy nie spadają do poziomu, który byłby komfortowy dla mieszkańców naszej strefy klimatycznej.

Gdy podczas dnia Słońce ogrzewa Ziemię, temperatura gruntu w niektórych miejscach może mocno przekraczać tę, którą pokazuje termometr na większej wysokości lub w cieniu. Po zapadnięciu zmroku ziemia i powietrze powoli się ochładzają, jednak czasem temperatura nie zdąży spaść poniżej 20 stopni Celsjusza w godzinach, w których zwykle kładziemy się spać, a już zaraz kolejny wschód Słońca i kolejne upały.

Jaka jest optymalna temperatura do spania? Według naukowców wynosi ona 16-18 °C lub 20-25 °C w przypadku osób powyżej 60 roku życia. Zbyt wysoka temperatura w sypialni może powodować trudności z zaśnięciem. Nasze organizmy nie są przyzwyczajone do takich temperatur, a śpi nam się najlepiej w warunkach i miejscach, do których przywykliśmy. To dlatego wiele osób ma problemy z zaśnięciem w nowym miejscu, np. w pierwszą noc w hotelu lub na innym łóżku. Nasz mózg uwielbia rutynę i daje mu ona poczucie bezpieczeństwa. W innych przypadkach wzmożona czujność może utrudniać zasypianie. Ale w tropikalnych nocach chodzi o coś więcej.

Noce tropikalne oddziałują nie tylko na naszą rutynę, lecz także na nasze ciało. Optymalne warunki pozwalają nam się podczas snu nieco ochłodzić. Gdy jest za gorąco, zaburzona jest nasza termoregulacja, której prawidłowe działanie jest niezbędne dla homeostazy organizmu, czyli jego prawidłowego funkcjonowania. Ciało człowieka próbuje sobie z tym radzić poprzez wzmożone pocenie się. Choć dzięki temu się chłodzimy, to jest to na tyle niekomfortowe, że trudno przez to zasnąć.

Podobnie jak upały w dzień, tak również tropikalne noce stanowią dyskomfort i zagrożenie dla zdrowia. Nie chodzi jedynie o przegrzanie organizmu, lecz także o skutki niewysypiania się. Ciało potrzebuje regeneracji, a gdy dopada nas bezsenność i zarywamy noce, pogarsza się później nasze samopoczucie i stan zdrowia. Niedobór snu jest groźniejszy, niż mogłoby się wydawać. Co można więc zrobić?

Gdy zbliża się noc tropikalna, zadbaj o przewietrzenie sypialni i obniżenie temperatury. Pamiętaj, by w ciągu dnia spożywać dużo wody. Klimatyzacja w mieszkaniu może pomóc, ale jeśli jej nie masz, to ukojenie może przynieść nawet zwykły wentylator pokojowy. Warto też spuścić żaluzje i zasłonić kotary, aby poranne słońce nie grzało aż tak mocno. Zamiast grubej kołdry wybierz lekkie nakrycie, a przed pójściem spać zamiast gorącej kąpieli weź raczej chłodniejszy prysznic. Aby zapewnić sobie spokojny sen, możesz wypić napar z melisy lub waleriany, a nawet przyjąć melatoninę.