Egzoplaneta
Czwartek, 2 listopada 2023 (13:28)
Aktualizacja Środa, 15 listopada 2023 (15:46)
Egzoplaneta, zwana również planetą pozasłoneczną, to planeta znajdująca się poza naszym Układem Słonecznym, krążąca wokół innej gwiazdy. Odkrycie pierwszych egzoplanet pod koniec XX wieku zrewolucjonizowało nasze rozumienie kosmosu, pokazując, że planety podobne do tych w Układzie Słonecznym są powszechne w galaktyce. Badanie egzoplanet pozwala naukowcom na lepsze zrozumienie procesów formowania się planet oraz potencjalnych warunków do życia poza Ziemią.
Egzoplaneta - najważniejsze informacje
Co to jest egzoplaneta?
Egzoplaneta to inaczej planeta pozasłoneczna, czyli taka, która krąży wokół innej gwiazdy niż Słońce. Naukowcy mieli początkowo bardzo duże problemy, co do udowodnienia istnienia egzoplanet. Wynikało to głównie z braku metod badawczych, jak również faktu, że obiekty te odbijają znikomą ilość światła w porównaniu do emitowanego przez ich macierzyste gwiazdy.
Jedną z najsłynniejszych egzoplanet jest Beta Pictoris b, która krąży wokół gwiazdy Beta Pictoris.
Naukowcy w 1981 roku zaobserwowali pociemnienie blasku gwiazdy Beta Pictoris. Zinterpretowano to jako wielce prawdopodobne, że tarczę gwiazdy przysłoniła egzoplaneta poruszająca się po orbicie wokół niej. W 1988 roku potwierdzono natomiast, że wokół gwiazdy Gamma Cephei także krąży masywna egzoplaneta. Odkrycie to poddano jednak dyskusji, a dopiero w 2003 roku potwierdzono zaobserwowany wcześniej obiekt.
Naukowcy w 1981 roku zaobserwowali pociemnienie blasku gwiazdy Beta Pictoris. Zinterpretowano to jako wielce prawdopodobne, że tarczę gwiazdy przysłoniła egzoplaneta poruszająca się po orbicie wokół niej. W 1988 roku potwierdzono natomiast, że wokół gwiazdy Gamma Cephei także krąży masywna egzoplaneta. Odkrycie to poddano jednak dyskusji, a dopiero w 2003 roku potwierdzono zaobserwowany wcześniej obiekt.
Odkrywanie planet krążących wokół gwiazdy innej niż Słońce wymaga zastosowania odpowiednich metod.
Przez bardzo długi czas naukowcy zmagali się z wieloma problemami technicznymi w zakresie badania egzoplanet. Jednak znaczny rozwój technologiczny pozwolił na dużo łatwiejsze prowadzenie różnego rodzaju obliczeń i obserwacji. Efekt Dopplera wykorzystujący zjawisko fizyczne fal pozwolił do marca 2022 roku na odkrycie łącznie aż 992 egzoplanet. Innym sposobem ich poznawania jest obserwacja tranzytów, czyli momentów, w których planeta przechodzi przez tarczę obserwowanej gwiazdy.
Naukowcy klasyfikują planety spoza Układu Słonecznego w nieco odmienny sposób.
Wlicza się do nich tak zwane gorące jowisze, czyli planety wielkościowo przypominające Jowisz, jednak krążące bardzo blisko swoich gwiazd. Z kolei gorące neptuny są planetami przypominającymi Neptun, mają one orbitę zlokalizowaną blisko gwiazdy ich układu. Oprócz wspomnianych egzoplanet naukowcy wyróżniają również planety skaliste i gazowe karły.
Egzoplaneta - Wiadomości
-
Ekstremalna superziemia. Odkryto niezwykłą egzoplanetę
Wtorek, 3 grudnia (07:20)K2-360 b to superziemia, która jest bardzo nietypowa. Planeta jest większa od naszego świata i znajduje się bardzo blisko własnej gwiazdy. Do tego stopnia, że jeden rok trwa tam mniej niż... -
Proxima d - nowa sąsiadka Ziemi. Naukowcy odkryli egzoplanetę krążącą wokół Proximy Centauri
Czwartek, 10 lutego 2022 (15:33)Wykorzystując Bardzo Duży Teleskop (VLT) należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) w Chile, naukowcy odkryli nową egzoplanetę krążącą wokół Proximy Centauri. Jest to... -
Odkryto egzoplanetę z warstwową atmosferą
Poniedziałek, 31 stycznia 2022 (20:44)Astronomom udało się zbadać atmosferę egzoplanety WASP-189b. Ciekawe jest to, że składa się ona z kilku warstw, podobnie jak atmosfera Ziemi. -
Nowy algorytm pozwolił na odkrycie ponad 300 nowych egzoplanet
Niedziela, 28 listopada 2021 (05:02)Astronomowie z UCLA zidentyfikowali 366 nowych egzoplanet, w dużej mierze dzięki innowacyjnemu algorytmowi. Wśród najbardziej godnych uwagi odkryć jest układ planetarny, który składa się... -
NASA potrzebuje lepszego teleskopu, by znaleźć drugą Ziemię
Poniedziałek, 8 listopada 2021 (08:30)NASA potrzebuje nowego teleskopu, aby znaleźć drugą Ziemię. Eksperci przekonują, że jeżeli bliźniaczka naszej planety gdzieś istnieje, powinniśmy być w stanie ją znaleźć. -
Egzoplaneta WASP-76b to prawdziwe piekło
Piątek, 8 października 2021 (14:01)W 2016 r. odkryto egzoplanetę typu ultragorącego jowisza, nazwaną WASP-76b. Temperatura na niej jest tak wysoka, że żelazo odparowywane po stronie dziennej, skrapla się po stronie nocnej... -
Prawdopodobnie odkryto pierwszą planetę okrążającą trzy gwiazdy
Piątek, 1 października 2021 (11:07)Naukowcy odkryli pierwszą planetę krążącą wokół układu potrójnego gwiazd. GW Ori to niezwykły układ, który interesuje astronomów z kilku powodów, a najważniejszy to ten dotyczący trzech... -
Planety hyceańskie - nowy typ egzoplanet, na których może istnieć życie
Poniedziałek, 30 sierpnia 2021 (05:00)Naukowcy odkryli nowy typ planet potencjalnie nadających się do zamieszkania. To tzw. egzoplanety hyceańskie, całe pokryte oceanami i mogące podtrzymać w ich głębinach życie.