Odkryto nowy skarb Pompejów. Kim jest tajemnicza para z grobowca?
Pompeje we Włoszech to niezwykłe stanowisko archeologiczne. Z tym rzymskim miastem wiąże się tragiczna historia. W 79 roku n.e. doszło do erupcji Wezuwiusza, który zasypał kilkumetrową warstwą popiołu całe miasto, grzebiąc żywcem co najmniej 2000 osób, które nie zdążyły uciec. Mimo trwających od dawna prac archeologicznych nadal znajdowane są starożytne skarby. W trakcie ostatnich wykopalisk w tamtejszym grobowcu odkryto wyjątkowy zabytek.
Na terenie pompejskiej nekropolii archeolodzy odkryli prawdziwy skarb. To wyjątkowo szczegółowe rzeźby nagrobne. Przedstawiają parę osób naturalnej wielkości. Naukowcy sądzą, że uwieczniona w rzeźbie kobieta mogła być ważną kapłanką. A kim jest mężczyzna?
Skarb w Pompejach odkryto po prawie 2 tysiącach lat
Rzeźby zostały wbudowane w szeroką ścianę nekropolii Porta Sarno, jednej z głównych bram wejściowych do Pompejów. Nowo odkryty artefakt przedstawia kobietę i mężczyznę. Wykonano je z dużą troską o detale. Dzieło zostało umieszczone w grobowcu zawierającym kilka nisz grobowych.
Eksperci uważają, że rzeźba kobiety przedstawia ważną lokalną postać, prawdopodobnie kapłankę bogini Ceres, która w starożytnej mitologii rzymskiej pełniła rolę bogini rolnictwa, płodności i relacji macierzyńskich. Wskazują na to wyrzeźbione akcesoria i biżuteria, w tym kolczyki, pierścienie i bransoletki. Szczególnie wyróżnia się "lunula", wisiorek w kształcie półksiężyca, umieszczony na naszyjniku.
Postać kobieca odziana jest w płaszcz zarzucony na tunikę oraz welon, zaś mężczyzna ma założoną togę zarzuconą przez lewe ramię. Obok jego postaci przebiega długi korzeń (pochodzenia naturalnego), który dodatkowo układa się pod jego stopami.
Kim jest partner starożytnej kapłanki?
Mimo że para została przedstawiona razem, naukowcy nie są przekonani, czy była ona małżeństwem. "Ponieważ wygląda ona jak bardzo ważna kobieta z lokalnej elity, jest też pomysł, że mogła być kapłanką bogini Ceres, bowiem trzyma te rośliny i coś, co wygląda jak zwój papirusu" - mówi Gabriel Zuchtriegel, dyrektor parku archeologicznego w Pompejach. Kapłanki w starożytnym Rzymie musiały zachować dziewictwo do końca służby i dopiero po jej zakończeniu mogły wyjść za mąż.
Postać kapłanki trzyma w dłoni rośliny - prawdopodobnie liście laurowe, które jako wonne kadzidło były wykorzystywane do rytuałów oczyszczania i błogosławienia przestrzeni kultu religijnego.
Podczas gdy większość kobiet w Cesarstwie Rzymskim pełniła rolę matek i gospodyń domowych, kapłanki stanowiły miejscową elitę. Zajmowały one wysoką pozycję społeczną i osiągały władzę dorównującą męskim kapłanom.
Rzeźby nagrobne nie zawsze przedstawiały pary
Rzeźby nagrobne nie zawsze przedstawiały pary. "Czasami było to dwóch mężczyzn, a czasami nawet troje" - powiedział Zuchtriegel. "Mógł to być jej mąż, ale także i syn. Nie było inskrypcji, więc nie wiemy". Jakość wykonania rzeźb świadczy, że mogły one pochodzić z późnego okresu Republiki Rzymskiej (ok. 146 r. p.n.e. do 31 r. p.n.e.). Mężczyzna z pewnością należał do elity - tylko ta część społeczeństwa mogła sobie pozwolić na tak bogate uwiecznienie wizerunku po śmierci.
Pod stopami męskiego posągu znajduje się zachowany korzeń starożytnego drzewa, które wyrosło nad grobowcem. "To dość niespodziewane znaleźć go kilka centymetrów pod ziemią" - mówi szef tamtejszych wykopalisk. Obie rzeźby przechodzą obecnie renowację i trafią na wystawę w Pompejach, która zostanie otwarta 16 kwietnia.
Wykopaliska w nekropolii Porto Sarno to wspólny projekt parku archeologicznego w Pompejach oraz Universitat Europea de València. W 2021 roku odkryto tam częściowo zmumifikowane szczątki byłego niewolnika z zachowanymi włosami i kośćmi. Osobie tej udało się wyjść z niewolnictwa i osiągnąć awans społeczny.
